Một đứa trẻ có tính ganh tỵ thường cảm thấy thua kém, luôn so đo và có thể phát triển những hành vi tiêu cực như ích kỷ và thù ghét.
Để tránh tình trạng này, điều quan trọng là ba mẹ cần nhận thức và thay đổi những hành vi có thể vô tình làm tăng thêm sự ganh tỵ ở con trẻ. Cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu chi tiết qua bài viết này nhé!
Hành vi thứ 1 làm phát sinh tính ganh tỵ: So sánh trẻ
Một trong những hành vi phổ biến mà ba mẹ thường mắc phải là việc so sánh con cái của mình với nhau hoặc so sánh với những đứa trẻ khác xung quanh. Ba mẹ thường xuyên có những câu cảm thán hay mắng mỏ con cái như “Tại sao con người ta lại giỏi hơn con mình thế chứ!”, “Nhìn xem, con của người ta biết nghe lời hơn con rất nhiều!”.
Hậu quả của việc so sánh con cái là tạo ra cảm giác thua kém, ganh tỵ và thiếu sự tự tin ở trẻ. Thay vì tập trung vào việc phát triển bản thân, trẻ cảm thấy áp lực phải theo kịp với những đứa trẻ khác và có thể tự đặt ra những kỳ vọng không thực tế cho bản thân.
Ví dụ cụ thể:
– Bạn A nói chuyện rất ngọt ngào, tại sao con lại không được như vậy?
– Xem cô bé kia kìa, cư xử khéo léo hơn con biết bao nhiêu.
– Con cô hàng xóm học giỏi lắm. Toàn 10 thôi!
Để tránh hậu quả tiêu cực của việc so sánh con cái, ba mẹ cần hướng dẫn và khuyến khích con một cách tích cực như:
- Khen ngợi và động viên: Thay vì so sánh, hãy tập trung vào những điểm mạnh và thành tựu riêng của con, khen ngợi và động viên con mỗi khi con đạt được một thành tích nhỏ.
- Tạo ra sự khác biệt: Tập trung vào sự độc đáo và cá nhân của con. Hãy nhớ rằng, mỗi đứa trẻ đều có những phẩm chất và khả năng riêng biệt không thể so sánh được.
- Tạo ra môi trường lành manh: Xây dựng một môi trường gia đình tích cực và luôn có sự ủng hộ, nơi mà con cảm thấy được yêu thương và đánh giá cao dựa trên bản thân mình, chứ không phải luôn mang lên bàn cân so sánh với người khác.
Bằng những cách này, ba mẹ có thể giúp con xây dựng sự tự tin và tự trọng từ bên trong, thay vì dựa vào so sánh với người khác để định giá bản thân.
Hành vi 2: Thiếu công bằng trong đối xử sẽ làm trẻ có tính ganh tỵ
Thiếu công bằng trong đối xử là một hành vi mà ba mẹ có thể thường xuyên mắc phải, khi thiên vị đứa trẻ này hơn đứa khác. Điều này có thể thể hiện qua việc ưu ái, trao cho nhiều quyền lợi hoặc dành nhiều thời gian và tâm huyết hơn cho một đứa con so với những đứa con khác.
Hậu quả của việc không công bằng trong đối xử là tạo ra sự ganh tỵ và cảm giác bất công ở trẻ bị bỏ rơi. Trẻ cảm thấy không được đối xử công bằng, làm mất đi lòng tin vào người thân trong gia đình và có thể gây ra những tranh cãi và xung đột trong mối quan hệ gia đình.
Ví dụ cụ thể:
Ba mẹ thường dành nhiều thời gian và sự quan tâm cho đứa con ngoan hiền hơn, trong khi bỏ qua những nhu cầu của đứa con khác. Một đứa trẻ luôn được ưu ái hơn, được mua đồ đẹp và được đưa đi chơi thường xuyên hơn so với các anh chị em khác.
Đứa trẻ được “ưu tiên” hơn thường được cho nhiều quyền lợi hơn trong gia đình như quyền lựa chọn nơi đi chơi, món ăn cho bữa tối hoặc quyền chọn môn năng khiếu yêu thích… . Để tránh hậu quả tiêu cực của thiếu công bằng trong đối xử, ba mẹ có thể áp dụng những biện pháp sau:
- Đối xử công bằng: Hãy đảm bảo mọi đứa trẻ trong gia đình được đối xử công bằng. Tuyệt đối không nên ưu ái hay thiên vị bất kỳ đứa con nào.
- Lắng nghe và tôn trọng: Những cảm xúc và nhu cầu của tất cả các con cần được tôn trọng như nhau. Hãy xem xét cảm xúc và ý kiến của từng đứa trẻ một cách công bằng.
- Kết nối: Khuyến khích tinh thần đồng thuận và hỗ trợ giữa các anh chị em trong gia đình để tạo ra một môi trường hòa bình và yêu thương, nơi mà mọi đứa trẻ đều cảm thấy được xem trọng.
Hành vi 3: Đặt kỳ vọng quá cao hoặc không thực tế
Một trong những hành vi phổ biến của ba mẹ là đặt ra những kỳ vọng quá cao hoặc không phù hợp với khả năng của trẻ. Đôi khi, ba mẹ có thể đặt ra những tiêu chuẩn quá cao trong học tập, thể thao, hoặc các hoạt động khác mà không cân nhắc đến năng lực và sở thích của con.
Hậu quả của việc đặt kỳ vọng quá cao là tạo ra áp lực không cần thiết đối với trẻ. Trẻ có thể cảm thấy bất an, lo lắng về việc không thể đạt được những tiêu chuẩn mà ba mẹ đặt ra và thậm chí làm mất đi niềm tin vào bản thân. Nếu không thể đạt được những kỳ vọng đó, trẻ sẽ cảm thấy thất bại và ganh tỵ với những người có thành tích tốt hơn.
Ví dụ cụ thể:
– Ba mẹ mong muốn con đạt điểm cao nhất trong mỗi kỳ thi mà không quan tâm đến năng lực thực sự của con.
– Đặt kỳ vọng cho con phải giành chiến thắng trong mọi cuộc thi thể thao mà không xem xét đến sở thích và khả năng của con.
– Mong muốn con phải tham gia vào nhiều hoạt động ngoại khóa và đạt thành tích xuất sắc trong mỗi hoạt động mà không chấp nhận được sự đa dạng và cá nhân hóa của mỗi đứa trẻ.
Để tránh hậu quả tiêu cực của việc đặt kỳ vọng quá cao, ba mẹ có thể tham khảo những chia sẻ sau đây:
- Đặt kỳ vọng hợp lý: Xem xét năng lực, sở thích và mong muốn của con để đặt ra những kỳ vọng phù hợp, đừng ép buộc con phải làm những điều mà chúng không có khả năng hoặc không quan tâm.
- Động viên và ủng hộ: Hãy luôn động viên và ủng hộ con trong quá trình phát triển của trẻ. Khuyến khích trẻ cố gắng và học hỏi từ mỗi trải nghiệm, thay vì chỉ chú trọng vào kết quả cuối cùng.
- Tạo điều kiện cho sự đa dạng: Cho phép con tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau và khuyến khích sự đa dạng trong lựa chọn của họ. Tạo ra một môi trường ủng hộ, nơi mà mỗi đứa trẻ được đánh giá dựa trên nỗ lực và sự phát triển của riêng mình.
Để tạo ra một môi trường gia đình lành mạnh và hạnh phúc, ba mẹ cần chú ý đến hành vi của mình và cách tác động đến con cái. Thay vì so sánh và đặt kỳ vọng không thực tế, hãy hướng dẫn con bằng cách khen ngợi, động viên và ưu tiên cho sự phát triển cá nhân, tránh làm dấy lên tính ganh tỵ ảnh hưởng đến sự tự tin và tâm lý trẻ. Ba mẹ nhớ nhé!
