Mẹ&Con – Cách thức tổ chức tiệc đầy tháng cho bé như thế nào, trang trí ra sao, cần những thủ tục gì…?
Tùy theo mỗi địa phương, vùng miền sẽ có những phong tục khác nhau song nhìn chung, về khâu sắm sửa lễ vật, nghi thức cúng… tất cả đều có chung một “công thức” tổ chức tiệc đầy tháng cho bé như sau:
1. Chuẩn bị mâm đồ cúng
Mẹ có thể tự làm hoặc đặt nhà hàng, dịch vụ nấu ăn nhưng phải đảm bảo đầy đủ những thứ sau:
Lễ vật cúng 12 bà Mụ:
– 12 ly nước
– 12 đĩa xôi
– 12 chén chè
– 12 chén cháo
– 2 đĩa bánh hỏi
– 12 đĩa thịt quay
– 12 đĩa bánh kẹo các loại dành cho trẻ nhỏ
– Vàng mã mã (giấy tiền)
Lễ vật cúng Đức Ông:
– 1 tô chè lớn
– 1 tô cháo lớn
– 1 đĩa xôi lớn
– 1 miếng thịt quay
– 1 con gà luộc tréo cánh
– 1 đĩa hoa quả
– Trầu cau
– Vàng mã (giấy tiền)
Ngoài các lễ vật cố định này, tiệc đầy tháng cho bé cần sắm thêm những thứ như: Bình hoa, bình trà, rượu, nước, gạo, muối, đèn cầy và đũa hoa… Tùy từng vùng miền mà cách sắm lễ vật có đôi chút khác nhau.
2. Cách sắp mâm cúng và nghi thức cúng
Quan niệm xa xưa cho rằng, mâm cúng tiệc đầy tháng cho bé phải được sắp xếp theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả” – Tức phía đông đặt bình hoa, phía tây đặt lễ vật cúng. Vì vậy, cha mẹ sẽ chuẩn bị hai chiếc bàn, một bàn lớn và một bàn nhỏ thấp hơn cách nhau khoảng 10cm. Bàn lớn sẽ bày lễ vật cúng 12 bà Mụ còn bàn nhỏ, thấp để bày lễ vật cúng kính Đức Ông.
Sau đi đã chuẩn bị xong xuôi, đại diện người nhà (cha mẹ hoặc ông bà) thắp nhang và thực hiện nghi lễ cúng khấn tiệc đầy tháng cho bé:
Gợi ý hai bài khấn đầy tháng cho trẻ:
– Bài cúng 1 (đơn giản)
“Hôm nay, ngày (mùng)… tháng… (âm lịch), năm… Ngày cháu (họ, tên…) tròn 1 tháng tuổi.
Gia đình chúng tôi bày mâm lễ vật này, cung thỉnh thập nhị mụ bà và tam đức ông trước về chứng minh nhận lễ, sau tiếp tục phù trợ cho cháu (tên… ) mạnh tay, mạnh chân, mau lớn, hiền, ngoan, phù trợ cho gia đình an vui, hạnh phúc”.
– Bài cúng 2 (chuyên nghiệp)
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát
Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay là ngày … tháng … năm …
Vợ chồng con (hoặc vợ chồng con trai/ con gái con nếu người cúng là ông bà nội ngoại) tên …. sinh được con (trai, gái) đặt tên là… Ngụ tại địa chỉ …
Nay nhân ngày đầy tháng, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn toạ chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên … sinh ngày … được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách. Phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
3. Nghi thức khai hoa
Nghi thức khai hoa trong tiệc đầy tháng cho bé, hay còn được gọi với cái tên khác là nghi thức “bắt miếng”. Em bé sẽ được đặt giữa bàn, cha hoặc mẹ thắp nhang bàn thờ gia tiên xin phép khai hoa. Sau đó chủ lễ ẵm em bé lên, bồng trên tay đồng thời cầm một nhánh hoa quơ qua quơ lại quanh miệng em bé, đọc đoạn thơ cầu chúc sau:
“Mở miệng ra cho có bông, có hoa,
Mở miệng ra cho kẻ thương, người nhớ,
Mở miệng ra cho có bạc, có tiền,
Mở miệng ra cho xóm giềng quý mến…”
Nếu là con gái, em bé sẽ được dùng lá trầu vẽ chân mày để sau này khi lớn lên sở hữu hàng lông mày lá liễu đen nhánh, xinh đẹp, dịu dàng như hoa.
4. Nghi thức đặt tên cho con
Nghi thức đặt tên cho con trong ngày tổ chức tiệc đầy tháng cho bé hay còn gọi là nghi thức “xin keo”. Ở một số vùng miền, người ta đã lược bỏ nghi thức này bởi ngay sau khi sinh trong bệnh viện, cha mẹ sẽ làm giấy khai sinh cho trẻ. Song, ở những vùng miền khác nghi thức đặt tên cho con vẫn là điều không thể bỏ qua trong ngày làm lễ đầy tháng.
Mục đích của nghi thức này là xin bề trên ý kiến về cái tên định đặt cho em bé. Bằng cách dùng 2 đồng tiền xu cổ tung lên, nếu 1 úp 1 ngửa nghĩa là cái tên định đặt cho con đã được tổ tiên chấp nhận. Ngược lại, nếu hai mặt đều úp hoặc ngửa thì người chủ phải thực hiện tung đồng xu lại. Trong trường hợp quá tam ba bận, sau ba lần nếu đồng xu vẫn chỉ úp hoặc ngửa giống nhau thì cha mẹ không được chọn tên định đặt mà phải chọn tên khác cho con.
5. Làm phép hết thời gian ở cữ
Song song với việc làm tiệc đầy tháng cho “nhân vật chính” là trẻ nhỏ, thời gian một tháng cũng là dấu mốc kết thúc thời gian ở cữ của mẹ. Theo đó, tục làm phép hết thời gian ở cữ cho mẹ được diễn ra như sau:
Đầu tiên, người nhà đem nồi nước sôi lớn để giữa nhà. Chuẩn bị một cây đinh sắt đã nung đỏ, vứt vào nồi nước cho khói bay ra. Người mẹ bồng con, bước qua lại nồi nước. Nếu là con trai, mẹ bước 7 lần còn nếu là con gái thì bước 9 lần. Tiếp theo, mẹ ôm con đi vòng quanh nhà, trở ra trở vào tất cả các phòng.
Sau khi làm phép xong, mẹ ra ngoài đi chợ mua đồ đạc tùy thích. Tuy nhiên, đừng quên mua 1 bịch muối và một chút gạo. Trên đường về nhà mẹ giả vờ đánh rơi một ít tiền lẻ, điều này có ý nghĩa mong con cái lớn lên ấm no, hạnh phúc, cơm áo dư giả.
Một tháng đầu là cột mốc hết sức quan trọng, đánh dấu sự hiện diện và phát triển của thành viên tí hon trong gia đình. Tùy từng vùng miền và điều kiện gia đình, cha mẹ có thể tham khảo cách làm tiệc đầy tháng cho bé sao cho phù hợp và chỉn chu nhất. Chúc cả gia đình bạn sẽ có những kỉ niệm đáng nhớ trong cuộc đời mỗi khi nhắc lại!
