Trong những ngày Tết, việc chăm sóc đảm bảo sức khỏe cho trẻ là vô cùng quan trọng. Đặc biệt là việc duy trì chế độ dinh dưỡng và đảm bảo an toàn thực phẩm cho trẻ.
Tuy nhiên, vì mải lo Tết, không ít bà mẹ quên nhiệm vụ chăm con, hoặc chăm con chưa đến nơi, đến chốn. Chính vì lý do đó, không ít trẻ sau đợt Tết Nguyên đán bị sụt cân, thậm chí nhiều trẻ còn bị nhập viện vì chế độ ăn uống không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Truyền thống của người Việt Nam trong những ngày Tết thường là trước khi ăn làm mâm cỗ cúng gia tiên … Từ lúc chuẩn bị các thực phẩm, món ăn của mâm cỗ đến khi ăn thường mất thời gian khá lâu, khoảng 1-2 giờ, đồng thời khi cúng lễ thức ăn không được che đậy.
Không chỉ có vậy, một số người còn quan niệm đồ sau cúng lễ giúp cho “trẻ ăn no, chóng lớn, người già khoẻ mạnh”. Chính vì vậy, thức ăn sau khi cúng hay ưu tiên cho người già và trẻ em hay còn gọi là “thụ lộc”. Tuy nhiên, ít người biết rằng thức ăn này thường nguội lạnh và dễ bị vi khuẩn xâm nhập, nếu cho trẻ và người già ăn rất dễ bị tiêu chảy, vì vậy cần ăn ngay khi món ăn vừa nấu chín.
Không chỉ có thực phẩm, trong những ngày Tết, gia đình nào cũng có mứt, bánh kẹo, nước ngọt, hạt dưa, hạt bí,.. Trẻ dùng nhiều nước ngọt, bánh kẹo, dùng trước bữa ăn sẽ dẫn tới chán ăn khi đến bữa ăn.
Hạt dưa, hạt bí và một số loại hạt khác dễ bị hư hỏng, mốc, mứt và bánh kẹo không đảm bảo an toàn thực phẩm sẽ không tốt cho sức khoẻ của trẻ. Vì vậy hạn chế cho trẻ ăn mứt, bánh kẹo, uống nước ngọt và các loại hạt trên.
Ngoài ra, phong tục ngày tết, con cháu thường đi chúc Tết những người lớn tuổi, họ hàng, bạn bè,…là ngày để sum họp đầy đủ các thành viên trong gia đình, đặc biệt những người đi làm xa nhà, xa quê.
Khi đi bố mẹ thường mang theo trẻ nhỏ, chính việc đi lại nhiều trong ngày tết mà bữa ăn và giấc ngủ của trẻ bị đảo lộn làm ảnh hưởng đến sức khoẻ của trẻ, nhất là khi thời tết nóng bức, mưa phùn, lạnh giá. Vì vậy, phong tục rất tốt chỉ khi các bà mẹ chủ động, quan tâm, chăm lo đến bữa ăn, giấc ngủ và giữ đủ ấm khi thời tết thay đổi để đảm bảo sức khoẻ cho trẻ.
Ngày Tết, việc “hiếu-nghĩa” theo phong tục của người Việt Nam rất đáng tôn trọng và gìn giữ. Phong tục đó thực sự có ý nghĩa hơn khi các cháu nhỏ và mọi người trong gia đình sức khoẻ được đảm bảo, không bị xảy ra các vụ ngộ độc về thực phẩm mang lại. Việc đảm bảo an toàn thực phẩm trong khi chế biến, bảo quản là rất quan trọng, không ăn thức ăn khi nghi ngờ ôi thiu.
Muốn làm được như vậy, trước hết các bậc phụ huynh phải cho trẻ ăn đủ nhu cầu cần thiết, ăn đủ 4 nhóm thực phẩm. Cho trẻ ăn đúng bữa, ngủ đúng giờ. Sức khoẻ của trẻ chỉ đảm bảo khi bữa ăn và giấc ngủ không bị thay đổi.
Không cho trẻ ăn các thực phẩm dễ bị ôi thiu, nghi ngờ ôi thiu, thức ăn chế biến từ bữa trước,… đề phòng tiêu chảy. Hạn chế cho trẻ ăn bánh kẹo, uống các loại nước ngọt làm cho trẻ chán ăn đặc biệt trước bữa ăn. Khi phải đi xa cần chuẩn bị quần áo đề phòng thời tết thay đổi: nắng nóng, lạnh, mưa phùn… làm trẻ dễ mắc bệnh.
BS Nguyễn Văn Tiến (Viện Dinh dưỡng QG)
