Để trả lời cho câu hỏi “rối loạn lưỡng cực là gì?” các chuyên gia cho biết, đây được xem là một trong những rối loạn tâm thần với rất nhiều những triệu chứng phức tạp.
Có thể bạn quan tâm: Rối loạn nhân cách ranh giới là gì ?
Thông thường, người mắc rối loạn lưỡng cực thường có những thay đổi về trạng thái tâm lý hàng ngày. Bên cạnh đó, rối loạn lưỡng cực cũng được xem là nguyên nhân gây ra các tác động tiêu cực lên sức khỏe của những người không may mắc phải, đồng thời gây ra những ảnh hưởng không nhỏ đến sinh hoạt cũng như cuộc sống hàng ngày.
Hôm nay, hãy cùng Mẹ và Con tìm hiểu chi tiết về rối loạn lưỡng cực là gì? Nguyên nhân gây ra rối loạn lưỡng cực là gì? Và triệu chứng của rối loạn lưỡng cực là gì nhé!
Bệnh rối loạn lưỡng cực là gì ?
Trả lời cho câu hỏi rối loạn lưỡng cực là gì ? Các chuyên gia cho biết, đây chính là một chứng bệnh rối loạn tâm thần được gây ra bởi những thay đổi thất thường trong tâm trạng của mỗi người.
Theo đó, người bệnh rối loạn lưỡng cực thường bị rơi vào tình trạng quá kích thích, quá tăng động, nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, họ lại ngay lập tức rơi vào trạng thái trầm cảm. Theo các chuyên gia tâm lý, rối loạn lưỡng cực còn được hiểu là rối loạn hưng – trầm cảm.
Rối loạn lưỡng cực là gì ?
Cụ thể, tâm lý của người bệnh rối loạn lưỡng cực thường rất bất ổn, tâm trạng của họ có xu hướng lên và xuống rất thất thường. Điều này có thể xuất hiện vài lần trong một năm, hoặc chỉ trong vài tuần ngắn ngủi. Điều dân tới, người mắc bệnh rối loạn lưỡng cực sẽ gặp khó khăn trong vấn đề làm việc cũng như duy trì mối quan hệ.
Ngoài ra, người mắc rối loạn lưỡng cực còn sở hữu đặc điểm là các giai đoạn bệnh sẽ lần lượt thay thế nhau theo từng chu kỳ dưới những hình thức khác nhau về các cơn hưng cảm hoặc trầm cảm.
Theo đó, rối loạn lưỡng cực lúc này sẽ gây ra những thay đổi bất thường về tâm trạng, năng lượng, cũng như là mức độ hoạt động và khả năng thực hiện các công việc hàng ngày của bệnh nhân.
Các triệu chứng của rối loạn lưỡng cực là gì ?
Theo các chuyên gia tâm lý, rối loạn lưỡng cực thường có triệu chứng tương đồng với nhiều căn bệnh tâm lý thông thường khác. Chính vì thế, việc chúng ta truy tìm những triệu chứng để phân biệt rối loạn lưỡng cực với các bệnh lý về trầm cảm, hay đặc biệt là bệnh lý trầm cảm của rối loạn lưỡng cực là việc vô cùng quan trọng.
Hiện tại, rối loạn lưỡng cực được chia thành hai giai đoạn khác nhau, cụ thể:
Triệu chứng giai đoạn hưng cảm
Ở giai đoạn này, người bệnh rối loạn lưỡng cực thường dễ dàng cảm thấy phấn khích, hay hưng phấn cũng như tràn đầy năng lượng. Khi đấy, họ sẽ có xu hướng thay đổi rõ rệt như: trở nên tăng động, thừa thải năng lượng, giấc ngủ kém chất lượng; tiếp đến là họ cảm thấy hứng khởi để nói chuyện, thường họ sẽ nói rất nhanh và nói rất nhiều; ngoài ra, họ có suy nghĩ lạc quan, đơn giản, quyết định liều lĩnh không tính toán về tiền bạc, công việc hàng ngày.
Ở giai đoạn này, người bệnh rối loạn lưỡng cực thường sẽ cảm thấy vui vẻ, thoải mái về cả thể chất lẫn tinh thần. Họ dường như không cảm thấy mệt mỏi, luôn tỏ ra vui vẻ.
Bên cạnh đó, ở giai đoạn này người bệnh cũng có biểu hiện là đánh giá cao bản thân, cảm thấy chính mình có tài năng thực sự; họ cảm thấy bản thân có thể dễ dàng vượt mọi khó khăn, cũng như đưa ra nhiều kế hoạch và đồng thời tin tưởng vào thành công của bản thân mình.
Xét về mặt cảm xúc, người bệnh ở giai đoạn này thường có sự gia tăng cảm xúc, dễ bị tác động và thay đổi từ vui vẻ sang nổi giận, kích động nhất thời do nguyên nhân bên ngoài không đáng có.
Ngoài ra, người bệnh rối loạn lưỡng cực ở giai đoạn này thường có biểu hiện là nhịp độ tư duy tăng, các ý tưởng liên tục xuất hiện. Người bệnh rối loạn lưỡng cực thường nói nhiều, liên tục. Đặc biệt, các câu nói của họ thông thường không hoàn chỉnh vì thiếu sự tập trung, nói không rành mạch, không kết nối thành câu thể hiện sự xuất hiện nhanh chóng của những ý tưởng đến nỗi bản thân người bệnh không bắt kịp.
Triệu chứng giai đoạn trầm cảm của rối loạn lưỡng cực là gì ?
Theo các chuyên gia, ở giai đoạn trầm cảm, người bệnh rối loạn lưỡng cực thường sẽ có suy nghĩ cũng như những cảm xúc tiêu cực, điển hình là:
- Cảm thấy buồn không lý do.
- Khó có điều gì khiến cho họ cảm thấy khuây khỏa hoặc vui lên được.
- Tự đánh giá thấp bản thân mình, xuất hiện những cảm giác có lỗi.
- Cảm thấy tiêu cực khi nhìn về quá khứ, hiện tại, tương lai.
- Cảm thấy chán nản, buồn bã và không tin vào khả năng lành bệnh.
- Người mắc rối loạn lưỡng cực cảm thấy đau khổ vì tội lỗi, bế tắc không lối thoát thường làm người bệnh có ý tưởng tự sát.
- Người bệnh cảm thấy không còn năng lượng, mất hết tất cả nhiệt huyết trong công việc, cơ thể suy nhược.
- Người bệnh có xu hướng thay đổi chế độ ăn uống, cảm thấy chán ăn, ăn không ngon miệng.
Nam giới hay Nữ giới khi được chẩn đoán mắc chứng rối loạn lưỡng cực với số lượng ngang nhau. Tuy vậy, các triệu chứng chủ yếu của rối loạn có thể khác nhau.
Cụ thể, nam giới khi mắc rối loạn lưỡng cực thường có nhiều cơn hưng cảm hơn so với nữ. Nữ thường có nhiều cơn trầm cảm hơn. Ngoài ra, đàn ông khi mắc bệnh rối loạn lưỡng cực trong giai đoạn hưng cảm có thể có xu hướng lạm dụng chất kích thích như rượu, bia, thuốc lá, chất cấm gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khoẻ.
Theo các chuyên gia, đàn ông khi bị bị rối loạn lưỡng cực ít khi tự mình đi khám bệnh hơn nữ giới. Chính vì thế, theo thống kế tỷ lệ nam chết bằng tự tử cao hơn so với phái đẹp.
Nguyên nhân rối loạn lưỡng cực là gì ?
Theo các chuyên gia, chứng bệnh rối loạn lưỡng cực đến nay vẫn được xem là một trong những căn bệnh còn là một bí ẩn đối với các bác sĩ cũng như nhà nghiên cứu. Đến nay, các nhà nghiên cứu y học vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân khiến một số người rơi vào rối loạn lưỡng cực.
Một số nguyên nhân được cho là có thể dẫn tới rối loạn lưỡng cực phổ biến bao gồm:
Do yếu tố di truyền học và sinh lý học
Theo các chuyên gia, những người có người thân mắc phải Rối loạn lưỡng cực có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, có sự mất cân bằng trong chất dẫn truyền thần kinh; cũng như xuất hiện hormone ảnh hưởng đến não có thể đóng một vai trò nào đó trong việc gây rối loạn lưỡng cực.
Rối loạn lưỡng cực do yếu tố môi trường
Theo các chuyên gia, các yếu tố biến cố đời sống và môi trường thường được cho là khởi đầu cho các cơn rối loạn lưỡng cực.
Theo đó, các nghiên cứu cho rằng người bị căng thẳng (stress) đi kèm với cơn rối loạn đầu tiên đã gây ra những biến đổi lâu dài hoạt động não bộ của chính họ, đồng thời gây ra những ảnh hưởng đến chất dẫn truyền thần kinh và gây ra tình trạng giảm tế bào thần kinh.
Phân chia các loại rối loạn lưỡng cực
Rối loạn lưỡng cực hiện tại được chia thành những loại như sau:
Rối loạn cảm xúc lưỡng cực I?
Theo các chuyên gia, rối loạn cảm xúc lưỡng cực I thông thường sẽ được xác định khi có đặc điểm những cơn hưng cảm hoặc xen kẽ cơn trầm cảm.
Rối loạn cảm xúc lưỡng cực II
Theo các chuyên gia, những người bị rối loạn cảm xúc lưỡng cực II thông thường sẽ có đặc điểm những cơn trầm cảm xen kẽ hưng cảm nhẹ.
Rối loạn lưỡng cực III
Theo các chuyên gia, rối loạn lưỡng cực loại III thường có những đặc điểm những cơn trầm cảm tái diễn chuyển sang cơn hưng cảm khi sử dụng thuốc. Bên cạnh đó, tiền sử gia đình có rối loạn lưỡng cực loại này.
Những ai có nguy cơ mắc rối loạn lưỡng cực ?
Như đã đề cập ở trên, hiện tại vẫn không có nguyên nhân rõ ràng nào gây nên rối loạn lưỡng cực. Chúng ta chỉ có thể xem xét các yếu tố nguy cơ có thể góp phần dẫn đến rối loạn lưỡng cực mà thôi.
Chính vì lý do này, chúng có thể đúng với cá nhân này nhưng không xảy ra với người khác. Theo các chuyên gia, một hoàn cảnh căng thẳng thường gia tăng nguy cơ gây ra các triệu chứng của chứng bệnh rối loạn lưỡng cực.
Theo đó, các chuyên gia tâm lý cho rằng, chứng bệnh rối loạn lưỡng cực cũng có thể được kích hoạt bởi yếu tố về bệnh lý về mặt thực thể; những người thường xuyên bị rối loạn giấc ngủ; hoặc những người thường gặp phải những vấn đề lấn át trong cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như vấn đề tiền bạc, công việc hoặc các mối quan hệ xung quanh.
Chẩn đoán chứng rối loạn lưỡng cực như thế nào?
Theo các chuyên gia, việc chẩn đoán rối loạn lưỡng cực được dựa trên việc xác định các triệu chứng của chứng hưng cảm hoặc hưng cảm nhẹ như được mô tả ở trên.
Tuy vậy trên thực tế, rối loạn lưỡng cực rất dễ nhầm lẫn với các bệnh tâm lý khác nên người bệnh cần đến những cơ sở y tế có chuyên khoa trầm cảm để được thăm khám. Do đó, để chẩn đoán rối loạn lưỡng cực chính xác nhất, các bác sĩ thông thường sẽ tiến hành kiểm tra triệu chứng của người bệnh thông qua trò chuyện lâm sàng với họ, thực hiện các bài trắc nghiệm, đồng thời kết hợp khai thác bệnh sử hoặc thông tin từ chính bệnh nhân, người nhà của bệnh nhân.
Ngoài ra, bác sĩ sẽ loại trừ rối loạn do việc sử dụng các chất kích thần kinh, cụ thể:
Xem xét về tiền sử bệnh. Lúc này, người bệnh rối loạn lưỡng cực sẽ được bác sĩ hỏi để kiểm tra xem có sự xuất hiện của các triệu chứng mệt mỏi, cảm giác buồn ngủ hoặc rối loạn vận động hay không.
Tiếp đến là thực hiện khám lâm sàng, cũng như đánh giá trạng thái tâm thần. Lúc này, người bệnh sẽ trò chuyện cùng với bác sĩ tâm thần về cảm xúc của bản thân. Khi ấy, nếu được người bệnh cho phép, các bác sĩ tiếp tục hỏi người thân trong gia đình và những bạn bè thân thiết với người bệnh về những triệu chứng của người bệnh để cung cấp thêm thông tin cho việc chẩn đoán bệnh một cách chính xác nhất.
Thực hiện đo đạc biểu đồ tâm trạng. Cụ thể, các chuyên gia lúc này sẽ chỉ định bệnh nhân ghi lại tâm trạng mỗi ngày với các tình tiết như tâm trạng, giấc ngủ…để giúp chẩn đoán, điều trị kịp thời bệnh rối loạn lưỡng cực nhằm mang lại kết quả tốt nhất có thể.
Phương pháp điều trị rối loạn lưỡng cực là gì ?
Theo các chuyên gia, hiện nay có khá nhiều phương pháp để điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực. Trong đó phổ biến nhất có thể kể đến chính là ổn định khí sắc, sử dụng thuốc chống trầm cảm cũng như tâm lý trị liệu.
Hiện nay, có rất nhiều thuốc được dùng để điều trị rối loạn lưỡng cực nhưng nhìn chung được xếp vào 2 nhóm chủ yếu nhất, đó là:
- Thuốc giúp ổn định khí sắc
- Thuốc giúp chống loạn thần
- Thuốc giúp chống trầm cảm
Phòng ngừa rối loạn lưỡng cực như thế nào?
Hiện nay, theo các chuyên gia tâm lý học, rất khó để có thể phòng ngừa rối loạn lưỡng cực một cách triệt để nhất. Thế nhưng, các bạn vẫn có thể tự giúp chính bản thân mình bằng cách gia tăng nguồn sức mạnh nội tại khi đối diện với những thử thách, khó khăn cũng như trở ngại, chông gai trong cuộc sống the các cách cụ thể như sau:
- Áp dụng chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng, tuân thủ việc nạp thực phẩm lành mạnh, có lợi cho sức khoẻ.
- Thường xuyên tập thể dục, tham gia các hoạt động ngoài trời. Bởi điều này được chứng minh là có thể cải thiện tâm trạng cũng như sức khỏe của chính mình.
- Xây dựng các mối quan hệ lành mạnh, chủ động tránh xa những mối quan hệ độc hại, có xu hướng ảnh hưởng tới tâm lý, tình cảm của bản thân.
- Thường xuyên tiếp xúc, cũng như trò chuyện với mọi người xung quanh; tích cực tham gia hoạt động xã hội hoạt động tập thể, đi du lịch đây đó để cải thiện tâm trạng.
- Đảm bảo việc ngủ đủ giấc và đặc biệt là không nên lạm dụng chất kích thích, chất cấm; hạn chế tối đa việc sử dụng quá mức bia rượu, thuốc lá.
Hy vọng thông qua bài viết này, mọi người đã hiểu hơn về rối loạn lưỡng cực là gì? cũng như những nguyên nhân dẫn tới rối loạn lưỡng cực là gì, đồng thời hiểu hơn về các biện pháp phòng tránh rối loạn lưỡng cực cơ bản. Để từ đó chăm chút cho sức khỏe tinh thần của bản thân cũng như các thành viên thân yêu trong gia đình nhỏ của chính mình.
