Hướng dẫn sơ cứu phỏng ở trẻ em

1. Nguyên nhân gây phỏng ở trẻ em

Phần lớn nguyên nhân dẫn đến tai nạn phỏng ở trẻ là do sự bất cẩn của người lớn.Trong sinh hoạt hàng ngày, hầu như hiểm hoạ bị phỏng lúc nào cũng xuất hiện: tô canh nóng để trên bàn, thau nước nóng chuẩn bị pha tắm cho bé, bình thủy nước sôi để khuấy sữa, nồi cơm điện để trong tầm với của bé, các ổ cắm điện cũ, không an toàn, một bếp than đang nóng… 

2. Phân biệt các dạng phỏng thông thường ở trẻ

Phỏng do nước sôi

Theo thống kê, tai nạn phỏng mà trẻ mắc phải nhiều nhất vẫn là phỏng do nước sôi. Phỏng nước sôi hay xảy ra ở trẻ nhỏ, nhóm tuổi từ 1 đến trẻ 4 tuổi. Hầu hết tai nạn phỏng xảy ra là khi bé chỉ có một mình, cha mẹ hoặc người trông coi bé lo làm việc mà quên quan sát bé, khi bé thấy có vật lạ trong tầm tay như những vật đựng nước nóng: ly nước, ấm nước trà, tô cháo… bé đều có thể thò tay chụp lấy gây đổ vỡ và phỏng. Nặng hơn là có trường hợp trẻ rơi thẳng vào chảo nước sôi hấp cá (trường hợp hy hữu ở một làng chài mà báo chí từng đăng tải) hay trẻ đang ngồi ăn ở quán ăn, bị xe hơi lạc tay lái tông thẳng vào nồi nước lèo, nước lèo văng trúng trẻ gây phỏng nặng. 

Phỏng lửa

Phỏng lửa ở trẻ em chỉ chiếm khoảng 1/5 trong tổng số các ca phỏng do nước sôi. Nhưng khi phỏng lửa thì vết thương nặng hơn do nhiệt độ gây phỏng ở lửa cao hơn nước sôi. Có nhiều nguyên nhân gây phỏng lửa ở trẻ em: chạy chơi té vào đống rơm đang ngún than, nghịch bật lửa, quẹt gas, người lớn bất cẩn đổ xăng và bắt lửa trúng vào người trẻ gây phỏng da, hay trẻ tò mò lấy tay bốc cục than đang cháy… Trẻ phỏng do lửa sẽ chịu đau đớn nhiều hơn, trải qua thời gian điều trị lâu dài với nhiều lần phẫu thuật, cấy ghép da và hậu quả để lại nhiều di chứng nặng trên da. 

Phỏng do bàn ủi, pô xe

Trẻ thường bị phỏng khi người lớn ủi quần áo và sơ suất để trẻ chạy chơi xung quanh, trẻ có thể té ngã vào bàn ủi hoặc tò mò sờ vào bàn ủi gây phỏng khi người lớn rời tay khỏi bàn ủi để treo quần áo hoặc làm việc khác mà không chú ý đến trẻ. Tai nạn phỏng pô xe máy xảy ra nhiều nhất khi trẻ được chở đi chơi, cha mẹ bế trẻ xuống và sơ ý để trẻ chạm chân vào pô gây phỏng. Vị trí thường gặp là vùng cẳng chân, bắp chuối và bàn chân để lại sẹo và thâm. 

Phỏng do điện

Tai nạn phỏng điện xảy ra khi trẻ tò mò đút tay vào các lỗ trên ổ cắm điện, sờ nghịch bóng đèn bị điện giật gây phỏng. Phỏng do điện thường nặng và khó điều trị do bị cháy sâu vào bên trong. Vị trí thường ở bàn tay, bàn chân và để lại di chứng tàn phế khó hồi phục.

3. Cách sơ cứu khi trẻ bị phỏng

• Việc sơ cứu tai nạn phỏng kịp thời và đúng cách giúp tránh biến chứng và giảm nhiễm trùng cho trẻ về sau.
• Ngay khi phát hiện trẻ bị phỏng, phải làm mát vùng da phỏng giúp giảm tổn thương bằng cách đặt vùng da phỏng dưới voì nước hoặc dội nhiều nước sạch lên vết thương trong vài phút.
• Sau đó bôi phủ vết thương bằng thuốc mỡ đặc trị phỏng. Ở trẻ từ 2 tháng tuổi trở lên có thể dùng loại pomade trong thành phần có sulphadiazine bạc 1% để giúp vết phỏng mau lành.
• Băng lại bằng gạc sạch.
• Đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu vết thương rộng, sâu, hoặc ở những vị trí nguy hiểm và nhạy cảm. Trẻ sơ sinh nếu bị phỏng cần phải đưa đến điều trị tại cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức.

Không tuỳ tiện sử dụng những kinh nghiệm chữa phỏng dân gian như bôi kem đánh răng, đổ nước mắm vào, rắc vôi bột, bôi lòng trắng trứng, mỡ trăn, nhựa chuối, bùn ao, vôi bột, có trường hợp còn xát cả muối hột vào vết bỏng… Thực tế điều trị cho thấy những cách chữa phỏng này chẳng những không giảm bớt mà còn làm nặng thêm

4. Nguyên tắc phòng tránh phỏng cho trẻ

Nguyên tắc quan trọng nhất là luôn luôn theo dõi hành động của trẻ thật sát. Không để những thứ có khả năng gây phỏng như những vật chứa nước sôi, bếp cồn, bếp than, quẹt gas… xe máy với pô xe nóng trong tầm tay trẻ. Các vật dụng và các thiết kế điện trong nhà phải đảm bảo an toàn. Nếu trẻ đã lớn, có thể nói cho trẻ biết về tai nạn phỏng trẻ có thể mắc phải khi nghịch những thứ kể trên. Dạy trẻ tuyệt đối không nghịch phá bàn ủi, nồi cơm điện…

TỬ ANH ANH