Nếu bạn từng lặp đi lặp lại các suy nghĩ, phân tích quá mức hay lo lắng về nhiều khía cạnh của vấn đề, dành quá nhiều thời gian và năng lượng trong việc đưa ra kết luận hoặc hành động nào đó…rất có thể bạn đang mắc hội chứng “Overthinking” rồi đấy!

Hãy cùng Tạp Chí Mẹ và Con tìm hiểu chi tiết về hội chứng này, overthinking tốt hay không tốt cũng như cách để “thoát khỏi” vòng xoáy suy nghĩ này nhé!

Dấu hiệu và nguyên nhân của overthinking

Overthinking thường được nhận biết qua các dấu hiệu như:

Phân tích chi tiết mọi khía cạnh: Người overthink có xu hướng xem xét mọi khả năng, tình huống và kết quả có thể xảy ra, dẫn đến việc suy nghĩ một cách thái quá về vấn đề đang đối mặt.
Lặp đi lặp lại suy nghĩ: Họ thường xuyên nghĩ đi nghĩ lại về những sự kiện trong quá khứ hoặc tương lai, không ngừng phân tích và đặt câu hỏi về những gì đã hoặc sẽ xảy ra.
Khó ra quyết định: Do suy nghĩ quá nhiều nên họ thường gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định, sợ rằng mọi lựa chọn đều có thể dẫn đến sai lầm.

Tại sao nhiều người gặp phải tình trạng này?

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng overthinking, cùng hiểu rõ để dễ dàng tìm ra câu trả lời cho thắc mắc “overthinking tốt hay không tốt” và hướng giải quyết hội chứng này:

Áp lực xã hội và công việc: Trong môi trường làm việc cạnh tranh và xã hội hiện đại, áp lực để đạt được thành công và tránh sai lầm có thể khiến nhiều người lo lắng và suy nghĩ quá mức.
Thiếu tự tin: Những người có mức độ tự tin thấp thường lo lắng về việc liệu quyết định của họ có đúng hay không, dẫn đến việc họ suy nghĩ nhiều hơn để tránh những sai lầm tiềm ẩn.
Gặp phải nhiều điều tiêu cực trong quá khứ: Những trải nghiệm không tốt trước đây có thể khiến một người luôn lo lắng về việc lặp lại các sai lầm, dẫn đến việc họ suy nghĩ quá nhiều để tìm cách tránh né.
Tính cách cầu toàn: Người có xu hướng cầu toàn thường yêu cầu sự hoàn hảo trong mọi việc, họ không muốn bất kỳ sai sót nào xảy ra, dẫn đến việc họ phải suy nghĩ rất nhiều trước khi hành động.
Lo lắng và căng thẳng: Mức độ căng thẳng và lo lắng cao cũng góp phần làm cho suy nghĩ của một người trở nên phức tạp và kéo dài, vì họ luôn cảm thấy áp lực phải giải quyết mọi vấn đề một cách hoàn hảo.

Những yếu tố này kết hợp lại có thể khiến nhiều người mắc phải tình trạng overthinking, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và chất lượng cuộc sống của họ. Việc nhận thức và tìm cách kiểm soát overthinking là bước đầu quan trọng để cải thiện tình trạng này.

Overthinking: Tốt hay không tốt?

Khía cạnh tích cực của Overthinking

Suy nghĩ kỹ lưỡng giúp đưa ra quyết định cẩn trọng

Khi suy nghĩ kỹ lưỡng về một vấn đề, người ta có thể đánh giá tất cả các khía cạnh, rủi ro và lợi ích liên quan. Điều này giúp đưa ra quyết định một cách cẩn trọng và giảm thiểu khả năng mắc sai lầm.

Ví dụ, trước khi đầu tư vào một dự án lớn, việc suy nghĩ kỹ lưỡng giúp nhà đầu tư đánh giá mọi yếu tố như rủi ro tài chính, thị trường và khả năng sinh lời, từ đó đưa ra quyết định đúng đắn hơn.

Phân tích chi tiết có thể giúp chuẩn bị tốt hơn cho các tình huống

Suy nghĩ chi tiết giúp dự đoán các tình huống có thể xảy ra và chuẩn bị sẵn sàng cho những bất ngờ hoặc thách thức, giảm bớt áp lực và tăng khả năng ứng phó khi đối mặt với tình huống thực tế.

Ví dụ, một doanh nhân suy nghĩ chi tiết về các kịch bản kinh doanh có thể chuẩn bị kế hoạch dự phòng cho các tình huống như thay đổi thị trường, khó khăn tài chính hoặc vấn đề nhân sự, giúp doanh nghiệp hoạt động mượt mà hơn.

Khía cạnh tiêu cực của Overthinking

Gây lo lắng và căng thẳng

Về vấn đề overthinking tốt hay không tốt, nhiều chuyên gia đồng tình rằng uy nghĩ quá mức thường đi kèm với lo lắng và căng thẳng, vì người ta liên tục suy nghĩ về những điều có thể xảy ra sai lầm hoặc không như ý muốn. Điều này có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và làm người ta cảm thấy mệt mỏi về tinh thần.

Ví dụ, lo lắng liên tục về các tình huống trong tương lai, như phỏng vấn xin việc hay thuyết trình trước đám đông có thể làm tăng căng thẳng và ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần.

Làm giảm hiệu quả làm việc và khả năng ra quyết định

Khi suy nghĩ quá mức, người ta thường mất nhiều thời gian để đưa ra quyết định, dẫn đến sự trì hoãn và kém hiệu quả trong công việc. Việc phân tích quá nhiều có thể làm cho người ta không thể đưa ra quyết định nhanh chóng và chính xác.

Ví dụ, một nhà quản lý dự án mất quá nhiều thời gian để xem xét tất cả các phương án có thể làm chậm tiến độ dự án và ảnh hưởng đến kết quả cuối cùng.

Ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe tổng thể

Overthinking thường làm người ta khó ngủ hoặc ngủ không ngon giấc vì tâm trí không thể thư giãn và luôn bận rộn với suy nghĩ. Thiếu ngủ có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe như mệt mỏi, giảm khả năng tập trung và các bệnh lý khác.

Mặc dù overthinking có một số lợi ích nhất định như giúp đưa ra quyết định cẩn trọng và chuẩn bị tốt hơn cho các tình huống, nhưng những khía cạnh tiêu cực của nó như gây lo lắng, căng thẳng, làm giảm hiệu quả làm việc và ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe tổng thể lại nhiều hơn và nghiêm trọng hơn.

Do đó, việc nhận thức và kiểm soát overthinking là cần thiết để duy trì sức khỏe tinh thần và thể chất, cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống và hiệu suất làm việc.

5 bí quyết để vượt qua overthinking hiệu quả

1. Thiết lập giới hạn thời gian cho việc suy nghĩ

Hãy tự đặt ra một khoảng thời gian cố định, ví dụ 15-30 phút, để suy nghĩ về một vấn đề cụ thể. Sau khi hết thời gian, dừng lại và chuyển sang hoạt động khác. Việc thiết lập giới hạn thời gian giúp bạn kiểm soát được suy nghĩ và tránh việc lan man, đồng thời tăng cường khả năng ra quyết định nhanh chóng hiệu quả hơn.

Cách thực hiện:

Sử dụng báo thức hoặc hẹn giờ trên điện thoại để nhắc nhở khi thời gian suy nghĩ đã hết.
Tạo thói quen ghi lại những suy nghĩ và vấn đề cần suy nghĩ trong khoảng thời gian đã đặt ra.

2. Thực hành kỹ thuật thiền và thư giãn

Thiền giúp tập trung tâm trí và giảm bớt sự xao lạc của suy nghĩ, các bài tập thiền cơ bản như thiền hơi thở, thiền quan sát giúp giảm căng thẳng và lo lắng.

Cách thực hiện:

Dành ít nhất 10-15 phút mỗi ngày để thực hành thiền hoặc các bài tập thư giãn.
Tìm một không gian yên tĩnh, thoải mái và tập trung vào hơi thở, hoặc nghe nhạc thư giãn để giúp tâm trí bình tĩnh.

3. Viết nhật ký

Hãy ghi lại suy nghĩ và cảm xúc giúp giải tỏa căng thẳng và tổ chức lại suy nghĩ một cách có hệ thống. Viết nhật ký cũng giúp bạn nhìn nhận vấn đề từ góc nhìn khác và tìm ra giải pháp, không cần phải viết một cách hoàn hảo, chỉ cần viết tự nhiên và thành thật với bản thân.

4. Chuyển hướng sự chú ý

Để giảm bớt suy nghĩ quá mức, hãy tham gia vào các hoạt động mà bạn yêu thích như đọc sách, nghe nhạc, vẽ tranh, hoặc đi dạo. Bên cạnh đó, hãy thử thách bản thân với một kỹ năng mới hoặc sở thích mới có thể giúp chuyển hướng sự chú ý và giảm bớt suy nghĩ tiêu cực.

Cách thực hiện:

Lập danh sách các hoạt động bạn yêu thích hoặc muốn thử và dành thời gian cho chúng mỗi ngày.
Khi nhận thấy mình bắt đầu suy nghĩ quá mức, hãy ngay lập tức chuyển sang một hoạt động từ danh sách này để chuyển hướng sự chú ý.

5. Hãy chia sẻ với mọi người

Đừng ngần ngại chia sẻ suy nghĩ và cảm xúc với người thân hoặc bạn bè giúp bạn cảm thấy được lắng nghe và hiểu rõ hơn về vấn đề của mình. Nếu cảm thấy cần thiết, hãy tìm đến sự hỗ trợ của các chuyên gia tâm lý hoặc tham gia các nhóm hỗ trợ để nhận được lời khuyên và hỗ trợ từ người khác.

Vậy là bạn đã trả lời được câu hỏi overthinking tốt hay không tốt. Hãy nhớ rằng, việc hiểu và kiểm soát suy nghĩ của bản thân là chìa khóa để sống một cuộc sống hạnh phúc, cân bằng và trọn vẹn hơn. Bằng cách thực hiện những bí quyết mà Tạp chí Mẹ và Con đã chia sẻ, bạn sẽ dần giải phóng tâm trí khỏi hội chứng overthinking và tận hưởng mỗi khoảnh khắc của cuộc sống tốt hơn!