Mẹ đã từng nghe đến việc lấy máu gót chân cho trẻ sơ sinh và được khuyên là rất có lợi cho bé. Đặc biệt, phương pháp này còn giúp tầm soát những căn bệnh nguy hiểm bẩm sinh khó phát hiện trên lâm sàng ở bé sơ sinh. Cụ thể thì như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu với Tạp chí Mẹ và Con nhé!
Tại sao nên lấy máu gót chân cho trẻ sơ sinh?
Đa phần các bệnh rối loạn nội tiết,chuyển hóa và di truyền trong giai đoạn mang thai hoặc trong những năm đầu đời của con thường chưa được bộc lộ rõ ràng nên rất khó phát hiện, chẩn đoán và điều trị kịp thời. Cho đến khi có những dấu hiệu lâm sàng bộc phát, bố mẹ mới đưa con đi xét nghiệm thì đều nằm trong giai đoạn muộn, khó chữa trị hoặc không còn khả năng hồi phục hoàn toàn. Đặc biệt là đối với những chức năng thuộc hệ thống thần kinh trung ương, trí tuệ của bé.
Chính vì thế, hiện nay đã có rất nhiều bệnh viện ứng dụng y khoa hiện đại, bố mẹ các bé đều được tư vấn để tham gia những chương trình sàng lọc sơ sinh, thông thường là phương pháp lấy máu gót chân. Sau khi trải qua cuộc kiểm tra này, các bác sĩ sẽ sớm phát hiện được nhiều bệnh lý tiềm ẩn mà sơ sinh có thể mắc phải. Một số bệnh lý nguy hiểm sẽ được nhận biết nhờ phương pháp này có thể kể đến như:
Thiếu men G6PD
Đây là một bệnh lý di truyền do nhiễm sắc thể X bị dị dạng, có nguy cơ dẫn đến bệnh vàng da. Nếu không nhận biết kịp thời và điều trị, kéo dài sẽ dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng hơn liên quan đến não bộ, khả năng tử vong cao hoặc gặp nhiều biến chứng về thần kinh, chậm phát triển… Nếu con không gặp những biến chứng vàng da, bệnh lý có thể bùng phát ngay sau giai đoạn sơ sinh.
Tăng tuyến thượng thận bẩm sinh
Đây là một căn bệnh di truyền, nhưng tỷ lệ lại thấp hơn. Tăng tuyến thượng thận bẩm sinh không quá phổ biến ở tất cả các trẻ, cứ khoảng 10.000 trẻ, sẽ có 1 trẻ mắc phải. Khi con mắc phải bệnh lý này, tuyến thượng thận không thể đồng thời sản xuất được 2 hormone là cortisol và aldosterone đầy đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.
Đồng thời, nếu như bé gái mắc phải căn bệnh này, chúng có thể khiến bộ phận sinh dục của con bắt đầu phát triển theo hướng nam tính. Bệnh tăng tuyến thượng bẩm sinh là bệnh kéo dài suốt đời, hiện nay vẫn chưa tìm ra cách để điều trị dứt điểm. Cho đến khi sau này bé gái lớn lên, muốn sinh con phải sinh mổ.
Lấy máu gót chân phát hiện suy giáp bẩm sinh
Suy giáp bẩm sinh được hiểu là tình trạng tuyến giáp của con sẽ không thể sản xuất đủ lượng hormone trong giai đoạn sơ sinh. Tuyến giáp là các tuyến nội tiết, tuy chỉ là một bộ rất nhỏ nhưng lại đóng vai trò rất quan trọng của cơ thể, giúp điều hòa sự phát triển của các cơ quan, nhằm thúc đẩy những cơ chế hoạt động bình thường và sự trưởng thành của các tế bào trong cơ thể.
Khi tuyến giáp không sản sinh đủ lượng hormone cần thiết sẽ dẫn đến trẻ dễ mắc nguy cơ bị đần độn, ảnh hưởng về trí tuệ và chiều cao. Nếu được phát hiện từ sớm và đưa ra những được hướng điều trị kịp thời trong vòng 2 tuần để có thể bổ sung hormone tuyến giáp, trẻ sẽ được phát triển bình thường.
Quá trình lấy máu gót chân diễn ra như thế nào?
Để thực hiện quá trình sàng lọc các bệnh lý cho trẻ, các nhân viên và bác sĩ y tế sẽ tiến hành lấy máu gót chân của con trong vòng 48 – 72 giờ sau sinh. Nhiều trường hợp trẻ sơ sinh được tầm soát trong khoảng 7 ngày, khi trẻ đã ăn sữa hơn 8 lần. Đối với những trẻ sinh non, thiếu cân, suy dinh dưỡng nên được đưa lấy máu gót chân trước ngày thứ 20 sau sinh. Ngoài ra, những trẻ phải truyền máu sau sinh nên thực hiện sau 3 tháng.
Giọt máu lấy ra sẽ được cho lên một tờ giấy thấm khô chuyên dụng và được các nhân viên y tế mang đi xét nghiệm. Tùy vào các loại bệnh lý khác nhau mà gia đình đưa ra để sàng lọc, khoảng 2 – 30 ngày sau, gia đình sẽ nhận được kết quả xét nghiệm.
Tại sao phải lấy máu ở gót chân?
Theo nguyên tắc xét nghiệm, máu ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể con người đều có thể xét nghiệm. Tuy nhiên, đối với bé sơ sinh, bác sĩ sẽ ưu tiên chọn phần máu ở gót chân, do đây là bộ phận có lượng máu dồi dào, đủ điều kiện để đáp ứng lượng máu cần thiết để xét nghiệm.
Đồng thời, phần máu ở gót chân được cho là kém nhạy cảm so với các bộ phận khác trên cơ thể, vì thế nên khi chích lấy máu cũng giúp bé ít bị đau hơn.
Việc sàng lọc lâm sàng sau sinh quan trọng như thế nào?
Bạn có thể dễ dàng thấy rằng, những đứa trẻ mắc các bệnh rối loạn nội tiết, chuyển hóa bẩm sinh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có nguy cơ cao bị thiểu năng trí tuệ, đần độn, kém phát triển. Vì thế, khi xét nghiệm sàng lọc, những căn bệnh lý tiềm ẩn được phát triển và điều trị sớm, tỷ lệ khỏi bệnh sẽ lên đến 95%, con sẽ được phát triển khỏe mạnh, bình thường.
Bên cạnh đó, hầu hết những bệnh viện lớn ở Việt Nam đều có thể tiến hành lấy máu gót chân cho bé sơ sinh để thực hiện sàng lọc bệnh bẩm sinh. Tốt nhất trước khi sinh, bố mẹ nên đến bệnh viện để được tư vấn, hướng dẫn cụ thể hơn về dịch vụ này.
Hy vọng qua bài viết trên, Mẹ và Con đã mang đến những thông tin bổ ích giúp bạn hiểu rõ hơn về dịch vụ lấy máu gót chân cho bé sơ sinh và hiểu được tầm quan trọng của việc này. Chúc bé yêu luôn được khỏe mạnh, hay ăn chóng lớn nhé!
