Với khô da thông thường, việc duy trì độ ẩm cho da thông qua việc sử dụng kem dưỡng ẩm và thay đổi thói quen sinh hoạt là cần thiết.

Tuy nhiên, khi đối mặt với khô da bệnh lý, bạn cần tìm kiếm sự hỗ trợ từ các bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt để đảm bảo điều trị hiệu quả và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Hãy cùng Tạp chí Mẹ và Con tìm hiểu chi tiết bệnh lý qua bài viết này nhé!

Khô da là gì, mức độ phổ biến và đối tượng thường gặp

Khô da là tình trạng khi da thiếu ẩm và dầu, dẫn đến mất cân bằng của lớp bảo vệ tự nhiên trên da. Lớp bảo vệ này bao gồm dầu tự nhiên và chất nhờn, giúp giữ nước và ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập vào da. Khi da trở nên khô sẽ dễ bị tổn thương hơn và có khả năng mất đi chức năng bảo vệ.

Khô da là một vấn đề rất phổ biến và có thể ảnh hưởng đến mọi người, bất kể giới tính, độ tuổi hoặc loại da. Tuy nhiên, một số nhóm có nguy cơ cao hơn bị khô da, bao gồm:

Người già: Da người già thường mất đi khả năng sản xuất dầu tự nhiên, làm cho da trở nên khô và mất độ đàn hồi.
Em bé và trẻ nhỏ: Da của trẻ em thường mỏng nhạy và dễ bị khô khi chưa phát triển hoàn chỉnh.
Người sống ở vùng khí hậu khô hanh: Thời tiết khô hanh và lạnh có thể làm mất nước từ da, gây ra tình trạng khô da.
Người có công việc tiếp xúc với hóa chất hoặc nước nhiều: Các chất hóa học và nước có thể làm khô da bằng cách loại bỏ dầu tự nhiên trên da.

Khô da bệnh lý là gì?

Khô da bệnh lý thường đi kèm với các triệu chứng nghiêm trọng hơn như viêm, ngứa nặng, da đỏ và có thể nứt nẻ sâu, đây không chỉ là tình trạng da khô thông thường mà còn được xem là một phần của các bệnh lý da liễu hoặc các bệnh lý nền khác, có thể ảnh hưởng đến da và làm tăng nguy cơ khô da.

6 nguyên nhân gây khô da bệnh lý

Bệnh chàm (Eczema): Bệnh chàm là một bệnh lý da mạn tính, gây ra viêm da và ngứa nặng. Da thường khô và có thể bong tróc hoặc nứt nẻ.
Vẩy nến: Vẩy nến là tình trạng da trở nên khô và nứt nẻ, gây ra vảy vàng hoặc bạc trên da.
Viêm da tiếp xúc: Viêm da tiếp xúc là một phản ứng da do tiếp xúc với các chất gây kích ứng, gây ra viêm da và khô da.
Bệnh lý về tuyến giáp: Các vấn đề về tuyến giáp như bệnh Basedow hoặc bệnh Hashimoto có thể gây ra các vấn đề da bao gồm khô da.
Tiểu đường: Tiểu đường có thể gây ra khô da do tác động lên quá trình cung cấp và sử dụng đường huyết của cơ thể.
Thiếu hụt dinh dưỡng: Thiếu hụt vitamin và khoáng chất cũng có thể gây ra tình trạng khô da bởi vì chúng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của da.

Việc hiểu nguyên nhân và triệu chứng của khô da bệnh lý là quan trọng để có thể chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Triệu chứng khô da bệnh lý

Da rất khô, nứt nẻ sâu: Da bị khô và nứt nẻ sâu, thường xuất hiện ở các vùng da khô nhất như khu vực mắt, miệng hoặc khu vực khớp. Nguyên nhân do mất cân bằng độ ẩm và dầu tự nhiên trên da dẫn đến việc da trở nên cực kỳ khô, mất độ đàn hồi và dễ bị tổn thương.

Ngứa nặng, có thể chảy máu hoặc nhiễm trùng: Mất cân bằng độ ẩm và dầu tự nhiên trên da thường là nguyên nhân chính gây ra cảm giác ngứa nặng, đặc biệt sự kích ứng từ các chất hóa học có thể làm tăng nguy cơ ngứa và tổn thương da. Khi quá ngứa thì nhiều người có xu hướng gãi làm gây tổn thương da, chảy máu hoặc nhiễm trùng.

Mảng da đỏ, viêm: Da trở nên đỏ và viêm ở những vùng bị khô và tổn thương. Mảng da có thể có kích thước và hình dạng khác nhau, tùy vào mức độ và vị trí của vấn đề. Viêm là một phản ứng của cơ thể để bảo vệ chống lại các tác nhân kích ứng hoặc tổn thương. Trong trường hợp khô da bệnh lý, viêm thường là kết quả của sự tổn thương và kích ứng da.

Da dày và thô ráp ở một số vùng cụ thể: Nguyên nhân do sự mất cân bằng độ ẩm và dầu tự nhiên trên da làm tăng sản xuất tế bào da, khiến da trở nên dày và thô ráp ở những vùng bị ảnh hưởng nặng, cứng và khó chịu.

Cách phân biệt khô da thông thường và khô da bệnh lý

Sự khác biệt về triệu chứng

Khô Da Thông Thường: Thường có mức độ khô da và ngứa nhẹ, không gây ra nhiều bất tiện và thường ổn định trong thời gian.
Khô Da Bệnh Lý: Mức độ khô da và ngứa thường nghiêm trọng hơn, gây ra sự không thoải mái và có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hàng ngày của người bệnh.

Sự xuất hiện của các mảng đỏ và viêm

Khô Da Thông Thường: Thường không có các mảng đỏ rõ ràng hoặc dấu hiệu của viêm, chỉ là da khô và thô ráp.
Khô Da Bệnh Lý: Thường đi kèm với các mảng đỏ, sưng, và viêm nặng, đặc biệt là ở những vùng da khô nhất.

Khác biệt về nguyên nhân

Yếu tố môi trường và sinh hoạt so với các bệnh lý nền:

Khô Da Thông Thường: Thường là kết quả của yếu tố môi trường và sinh hoạt hàng ngày như thời tiết khắc nghiệt hoặc sử dụng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp.
Khô Da Bệnh Lý: Thường là kết quả của các bệnh lý nền như bệnh chàm, vẩy nến, hoặc các vấn đề sức khỏe tổng thể như tiểu đường hoặc bệnh lý về tuyến giáp.

Thời gian kéo dài

Khô Da Thông Thường: Thường có thể phục hồi nhanh chóng thông qua việc cung cấp đủ độ ẩm và chăm sóc da đúng cách.
Khô Da Bệnh Lý: Thường kéo dài hơn và khó chữa trị hơn do liên quan đến các vấn đề sức khỏe nền phức tạp và cần phải được điều trị dài hạn bởi các chuyên gia y tế.

Việc phân biệt giữa khô da thông thường và khô da bệnh lý là quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả và ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn. Đối với các triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa da liễu để đảm bảo đạt được chăm sóc và điều trị tốt nhất.

Cách xử lý tạm thời và phòng ngừa khô da

Với khô da thông thường

Sử dụng kem dưỡng ẩm: Chọn kem dưỡng ẩm chứa thành phần dưỡng ẩm như glycerin, ceramides và hyaluronic acid để giúp khôi phục độ ẩm cho da. Thoa kem dưỡng ẩm lên da sau khi tắm và trước khi đi ra ngoài, đặc biệt là vào buổi tối để da được hấp thụ độ ẩm qua đêm.
Thay đổi thói quen tắm rửa: Hạn chế thời gian tắm và sử dụng nước ấm thay vì nước nóng để giảm mất nước từ da. Sử dụng sữa tắm hoặc xà phòng dành cho da khô và nhẹ nhàng để không làm mất cân bằng độ pH của da.

Điều chỉnh môi trường sống: Sử dụng máy tạo ẩm trong nhà vào mùa đông hoặc trong những vùng có khí hậu khô hanh. Tránh tiếp xúc với điều hòa không khí hoặc quạt gió trực tiếp để không làm khô da.

Với khô da bệnh lý

Điều trị bệnh nền gây khô da: Điều trị các bệnh lý nền như bệnh chàm, vẩy nến, hoặc các bệnh lý về tuyến giáp theo chỉ định của bác sĩ để giảm bớt tác động lên da.
Sử dụng thuốc kê đơn: Sử dụng các loại thuốc được nhân viên y tế kê đơn như corticosteroids hoặc immunomodulators để giảm viêm và ngứa da trong trường hợp của bệnh lý như eczema.

Biện pháp phòng ngừa khô da bệnh lý và các loại khác

Hãy thực hiện các biện pháp giảm căng thẳng và duy trì một lối sống lành mạnh để hỗ trợ sức khỏe tổng thể của da, giúp ngăn ngừa nhiều loại khô da.

Giữ ẩm cho da thường xuyên: Uống đủ nước hàng ngày và sử dụng kem dưỡng ẩm định kỳ để giữ cho da luôn mềm mại và đủ độ ẩm.
Tránh tiếp xúc với các yếu tố gây hại: Tránh tiếp xúc với hóa chất có thể làm khô da như xà phòng cứng, dung môi, hoặc hóa chất trong các sản phẩm làm đẹp.
Chế độ ăn uống và sinh hoạt lành mạnh: Bổ sung các loại thực phẩm giàu vitamin E, omega-3, và các khoáng chất như kẽm và sắt vào chế độ ăn uống hàng ngày.

Da là cơ quan lớn nhất, đồng thời có vai trò rất quan trọng với cơ thể và yêu cầu sự chăm sóc cẩn thận. Việc hiểu rõ về các vấn đề liên quan đến khô da bệnh lý và thực hiện các biện pháp phòng ngừa có vai trò quan trọng trong việc duy trì làn da khỏe mạnh và một cuộc sống thoải mái.