Chào chuyên gia!
Con gái tôi năm nay lên 4. Từ nhỏ cháu đã sống rất tình cảm với mọi người, nhất là những người thân trong gia đình. Cháu tỏ ra quan tâm khi có ai đó ốm đau, tai nạn, dù chỉ là trầy xước nhẹ. Mới đây, bà nội của cháu mất. Cháu rất mực yêu thương bà nên mọi người không ai nói sự thật này với cháu bằng cách đưa cháu đi về quê ngoại cho đến khi xong tang lễ. Dù còn nhỏ nhưng cháu có linh cảm rất tốt. Cháu biểu hiện rõ vẻ không vui như những lần trước được về quê ngoại chơi. Thậm chí, cháu còn đòi lên sớm. Ngày cháu về, mọi việc đã xong xuôi. Ai cũng đau thắt lòng khi cháu hỏi nội đâu, sao nội lâu về, con nhớ nội quá. Người lớn chỉ quay đi, giấu nước mắt vì thương cháu quá. Cháu buồn và phờ phạc đi thấy rõ. Với tình hình hiện tại, tôi không biết phải nói với cháu thế nào cho đúng? Có nên cho cháu đối diện với sự thật hay cứ mãi che giấu?
Thanh Bình (Đồng Nai)
Thật tiếc là sự việc lại diễn ra theo cách thức không như mong đợi như thế, tôi có thể cảm nhận được sự âu lo của bé cũng như sự bối rối của gia đình, nhất là trong thời điểm cả gia đình đang đau buồn vì sự ra đi của người thân. Chắc chắn một điều rằng chúng ta không thể mãi “che giấu sự thật”, hơn nữa đây là một sự thật rất tự nhiên của đời sống con người. Cũng như gia đình bạn, nhiều gia đình khác cũng nghĩ rằng không nên cho trẻ biết những sự kiện đau buồn như vậy nhưng rồi cũng đều phải gặp khó khăn khi con hỏi về người đã mất. Tuy tình hình có căng thẳng, nhưng cũng không phải là đến mức không thể giải quyết được. Bạn có thể gặp riêng cháu hoặc trong một buổi “họp mặt gia đình” có đầy đủ mọi người và nói với bé một cách bình tĩnh và nhẹ nhàng về việc bà nội đã qua đời. Ở tuổi lên 4, có thể bé chưa nhận thức rõ chết là như thế nào nhưng bé có thể hình dung được cái chết là một sự mất mát, đau buồn. Bạn có thể giảng giải cho bé nghe một cách rõ ràng rằng chết là điều tự nhiên, và con sẽ không thể gặp bà nội như trước đây nhưng có thể liên hệ với bà qua một vài cách thức, chẳng hạn như thắp nhang hàng ngày hoặc hàng tuần cho bà.
Rất có thể bé sẽ hỏi rất nhiều câu hỏi theo kiểu tại sao lại vậy, tại sao bà lại chết, hay con không muốn bà chết, v.v.. Những câu hỏi đó có thể làm bạn bối rối hoặc cảm thấy xúc động, đau lòng nhưng đừng lảng tránh, hãy nói với con sự thật và cũng có thể chia sẻ với con rằng cả gia đình đều rất buồn, rất đau lòng… Lúc đầu có thể bé sẽ khóc, thậm chí còn có thể “la hét” nữa, nhưng tin rằng mọi chuyện sẽ sớm được bé đón nhận bằng sự chăm sóc, an ủi và nói chuyện với bé. Đó là cách để bé có thể tham gia cùng những sự kiện trong cuộc sống của cả gia đình. Chúc bạn và gia đình bình an và thành công trong việc “nói sự thật” với bé.
