1. Khi phát hiện trễ chu kỳ hàng tháng
Khi trễ kinh 1 tuần hoặc sử dụng que thử thai tại nhà và que lên 2 vạch, bạn nên đến bệnh viện để siêu âm lần đầu tiên. Siêu âm lần đầu tiên này sẽ xác định bạn có thai hay không, có tim thai chưa, thai nằm trong hay ngoài tử cung, thai bình thường hay bệnh lý, có khối u ở tử cung và buồng trứng hay không. Khi siêu âm thai nhi ở tuần thứ 6, thứ 7 mà chưa thấy tim thai thì bạn không nên quá lo lắng vì thai còn quá nhỏ. Đến tuần thứ 8, thứ 9, bạn nên đến khám lại để phát hiện tim thai.
2. Thai ở tuần thứ 12
Lần siêu âm này có thể là lần đầu tiên của thai kỳ nhằm xác định chính xác tuổi thai, số lượng thai… Bên cạnh đó, đây còn là thời điểm duy nhất có thể đo độ mờ phía sau da gáy của thai nhi, nhằm dự đoán một số bất thường về nhiễm sắc thể nguy hiểm (gây bệnh Down, dị dạng tim, chi, thoát vị cơ hoành…). Chỉ số này càng cao thì mức độ nguy hiểm càng lớn. Bước sang tuần thứ 14, chỉ số này không chính xác và không còn giá trị nữa.
Lần siêu âm này cũng có thể phát hiện một số dị tật khác như thai vô sọ, khe hở thành bụng, không xương mũi… Trong trường hợp thai có độ mờ da gáy gần giá trị ngưỡng 3mm, thai phụ có thể cần làm thêm xét nghiệm để đánh giá chính xác hơn nguy cơ hội chứng Down.
3. Thai ở tuần thứ 22
Bạn sẽ được siêu âm 3D hoặc 4D. Mốc khám và siêu âm này đóng vai trò quan trọng trong việc tầm soát các dị tật bẩm sinh ở thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, dị dạng ở các cơ quan, nội tạng…
Lúc này, việc siêu âm có thể phát hiện những bất thường ở đầu, tim, những dị dạng ở cơ quan nội tạng khác, và cả sứt môi, hở hàm ếch ở thai nhi nếu có. Lần siêu âm này vô cùng quan trọng, vì tất cả dị tật đều có biểu hiện ở thời điểm 22 tuần. Nếu có bất thường nào nặng nề ở thai nhi cần đình chỉ thai thì cần thực hiện trước tuần thứ 28. Do đó, bạn không thể bỏ qua lần siêu âm quan trọng này.
4. Thai ở tuần thứ 32
Có nên tự ý siêu âm nhiều lần?
Nhiều nghiên cứu cho thấy siêu âm không gây ra ảnh hưởng gì đáng kể đối với người mẹ và cả thai nhi. Tuy nhiên, bạn không nên quá lạm dụng siêu âm, siêu âm thai quá nhiều vì việc này không chỉ tốn kém về mặt kinh tế mà còn mất rất nhiều thời gian, khiến mẹ thêm mỏi mệt và lo lắng vì chờ đợi.
Ở lần siêu âm thai thứ 4, các bác sĩ sẽ phát hiện những bất thường xuất hiện muộn như tật não úng thủy (đầu nước), phù nhau thai, thai nhi chậm tăng trưởng hay phát triển quá mức. Bên cạnh đó, bác sĩ cũng kiểm tra tình trạng phát triển của thai nhi, dây rốn có đủ tốt để vận chuyển dinh dưỡng nuôi bào thai hay không. Thêm nữa, còn kiểm tra vị trí ngôi thai (ngôi đầu, ngôi mông hay ngôi ngang), nhau có quấn cổ thai nhi không (nhau cuốn cổ gây khó đẻ, mất máu, em bé bị ngạt sau sinh), nước ối đục hay trong, ít hay nhiều.
Việc siêu âm thai ở tuần 32 xác định lại tình trạng thai nhi, ước lượng cân nặng, lượng nước ối đủ hay cạn, vị trí nhau. Bên cạnh đó, các bác sĩ sẽ kiểm tra vị trí ngôi thai một lần nữa, từ đó tiên lượng cuộc sinh khó hay dễ để có các biện pháp xử lý kịp thời khi thai phụ vượt cạn.
Siêu âm ở tuần 32 còn giúp kiểm tra mạch máu trong não của em bé, trả lời các câu hỏi thai phát triển bình thường không, có thông minh không, chế độ dinh dưỡng có tốt không. Đây được coi là lần siêu âm “chốt” trước sinh rất quan trọng.
Một số vấn đề hình thái xảy ra muộn như bất thường ở động mạch, tim cũng có thể được phát hiện trong lần siêu âm này. Ngoài ra, siêu âm tuần 32 cũng giúp nhận biết tình trạng thai phát triển chậm trong tử cung, vốn là nguyên nhân gây suy thai và ngạt sau sinh.
Bên cạnh 4 lần siêu âm quan trọng đặc biệt nói trên, bác sĩ có thể chỉ định thêm cho bạn siêu âm một số lần nữa nếu cần, để kiểm tra những bất thường. Không nên quá lo lắng trước những chỉ định siêu âm này vì chúng không gây hại cho con bạn.
Có những kiểu siêu âm nào?
Siêu âm trắng đen thường quy, siêu âm Doppler màu và siêu âm ba chiều, bốn chiều (3D-4D) thường được sử dụng trong siêu âm cho phụ nữ mang thai. Các loại siêu âm này cơ bản giống nhau vì bản chất đều là sử dụng sóng âm thanh cao tần số để chẩn đoán.
Siêu âm trắng đen giúp nhìn thấy mức độ phản hồi của các cấu trúc thai mạnh yếu khác nhau nên cường độ sáng trên màn hình siêu âm của các cấu trúc sẽ khác nhau. Nhờ vậy, bác sĩ siêu âm phân biệt được đâu là gan, đâu là thận, đâu là ruột…
Siêu âm Doppler màu là kỹ thuật dùng để phát hiện các dòng chảy, hướng của dòng chảy và vận tốc của dòng chảy. Do vậy trong sản khoa, siêu âm Doppler màu được dùng để khảo sát tim thai và các mạch máu. Nhờ siêu âm Doppler màu, bác sĩ phát hiện được những dòng hở van 2 lá, 3 lá của tim thai, đo vận tốc dòng máu qua van động mạch chủ, động mạch phổi để phát hiện các trường hợp hẹp tim thai. Trong các trường hợp nghi ngờ thai nhỏ, suy dinh dưỡng, siêu âm Doppler màu giúp đo được các chỉ số trở kháng của động mạch rốn, động mạch não giữa… của thai nhi, qua đó đánh giá được tình trạng sức khỏe thai nhi để có chỉ định tiếp tục theo dõi hay cần chấm dứt thai kỳ, lấy thai ra vì thai đã có dấu hiệu suy.
Siêu âm 3D-4D, các sóng siêu âm sẽ được truyền xuống ở nhiều góc độ khác nhau và các sóng dội về sẽ được máy tính xử lý để tái tạo thành hình ảnh trên không gian ba chiều (bốn chiều là thêm chiều thời gian thực). Do vậy siêu âm 3D-4D thường được chỉ định để khảo sát thêm các cấu trúc như mặt thai nhi, các cấu trúc động như tim thai nhi. Độ chính xác của siêu âm 3D-4D thường luôn cao hơn máy trắng đen hay máy siêu âm màu.
