Chúng ta đã nói quá nhiều về câu chuyện những người phụ nữ bị trầm cảm sau sinh. Tuy nhiên, bạn có biết tại nhiều gia đình, những đức lang quân cũng bị trầm cảm sau khi vợ của mình vượt cạn?
Vì sao đàn ông bị trầm cảm sau khi vợ sinh?
Thuật ngữ “trầm cảm sau sinh” thường được dùng để mô tả trạng thái tâm lý của người phụ nữ sau khi sinh con. Và hầu hết khi nhắc đến vấn đề bị trầm cảm sau sinh, chúng ta sẽ lập tức liên tưởng đến những người mẹ, người vợ vừa bước về từ “cửa tử”.
Tuy nhiên, nhà tâm lý học Scott Bea cho biết trên thực tế, chứng trầm cảm sau sinh của người bố cực kỳ phổ biến. Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ , khoảng 10% các ông bố bị trầm cảm trước hoặc ngay sau khi sinh con.
Buồn bã, trầm cảm ở người bố sau sinh đặc biệt phổ biến trong giai đoạn từ ba đến sáu tháng sau khi vợ vượt cạn thành công. Theo đó, cứ bốn ông bố thì có một người gặp phải các triệu chứng này. Các nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng bị trầm cảm sau sinh ở đàn ông gồm có:
Do nồng độ nội tiết tố thay đổi
Mọi người đều biết rằng nội tiết tố của phụ nữ thay đổi rất nhiều trong và sau khi mang thai. Nhưng có bằng chứng cho thấy các ông bố cũng trải qua những thay đổi thực sự về nồng độ hormone sau khi sinh con. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để chứng minh đàn ông bị trầm cảm sau khi vợ sinh con có phải thật sự là do nguyên nhân này hay không.
Chưa thích nghi được với việc có thêm thành viên mới
Đàn ông có thể quen với việc trở thành tâm điểm chú ý của bạn đời. Điều đó thay đổi khi một em bé bước vào cuộc sống hôn nhân của hai người. Sau khi sinh em bé, các bà mẹ thường có xu hướng quan tâm đến em bé hay nói một cách đơn giản và gần gũi hơn, cả thế giới hiện tại của mẹ chính là con.
Điều này có thể khiến các ông bố bị trầm cảm vì hụt hẫng, cho rằng mình đang bị “ra rìa”, không còn nhận được nhiều sự quan tâm như trước.
Áp lực tài chính
Sau khi sinh con, phụ nữ sẽ được nghỉ ở nhà không làm việc để trông con một thời gian. Lúc này, người đàn ông chính là trụ cột kinh tế chính của cả gia đình. Các chi phí sinh hoạt hằng ngày, tiền thuốc men bồi bổ cho vợ sau sinh, tiền mua sữa cho con, tiền tã bỉm,… khiến người đàn ông dễ bị trầm cảm do gánh nặng về mặt tài chính.
Và nhiều người vì muốn có cuộc sống tốt hơn cho vợ và con đã không ngừng nỗ lực để có sự thăng tiến trong sự nghiệp, cải thiện tài chính. Điều này đã khiến phái mạnh trở nên lo lắng và gia tăng căng thẳng hơn bao giờ hết.
Không có thời gian cho riêng mình
Hầu hết những người mới làm bố mẹ đều ngủ quá ít — và gần như không quan hệ tình dục. Cả hai vợ chồng cũng chẳng còn những khoảnh khắc riêng tư bên nhau. Những tin nhắn, cuộc trò chuyện tình cảm lãng mạn được thay bằng những câu chuyện xem nên chọn bỉm nào cho con, nên mua bình sữa của thương hiệu nào,…
Việc thiếu đi thời gian cho chính mình và cho mối quan hệ hôn nhân khiến nhiều người bố, đặc biệt là những người lần đầu làm bố bị trầm cảm, rơi vào trạng thái liên tục căng thẳng.
Các dấu hiệu bị trầm cảm ở người đàn ông sau khi vợ sinh con
Các triệu chứng trầm cảm có thể khác nhau ở nam và nữ. Một số dấu hiệu phổ biến hơn ở nam giới khi bị trầm cảm bao gồm:
- Tức giận, khó chịu hoặc hung hăng
- Mất hứng thú với công việc hoặc các hoạt động yêu thích
- Làm việc mọi lúc
- Xa cách hoặc rút lui khỏi gia đình và bạn bè
- Cảm thấy thất vọng, chán nản về bản thân
- Cảm thấy buồn, vô vọng
Người vợ có thể trả lời các câu hỏi dưới đây, để nhận biết chồng mình có đang mắc chứng trầm cảm sau sinh hay không:
- Anh ấy có cáu gắt, hoặc dễ bị kích động một cách bất thường không?
- Anh ấy có xa cách bạn hoặc đứa bé không?
- Anh ấy có chơi cờ bạc, uống rượu bia, dùng thuốc gây nghiện hoặc dính líu đến những hành vi nguy hiểm không?
- Tiền sử gia đình của anh ấy có ai bị trầm cảm không?
- Anh ấy có buồn bã, khóc, hoặc thiếu hứng thú với những điều anh thấy từng rất thích không?
- Anh ấy có ở lại văn phòng làm việc quá trễ không?
- Bản thân bạn có cảm thấy đau khổ vì chứng trầm cảm sau khi sinh con không?
Cánh đàn ông cũng có thể tự hỏi bản thân để xem mình có đang gặp vấn đề tâm lý sau khi vợ sinh con hay không.
Ai dễ bị trầm cảm sau sinh?
Bất kỳ người đàn ông nào cũng có nguy cơ rơi vào trạng thái trầm cảm sau khi vợ vượt cạn thành công. Tuy nhiên, một số đối tượng sau đây sẽ có nguy cơ trầm cảm cao hơn:
- Những người từng có tiền sử trầm cảm, rối loạn lo âu có thể có nguy cơ trầm cảm sau sinh cao hơn.
- Nếu đây là lần đầu làm bố, bạn cũng sẽ dễ mắc chứng trầm cảm sau khi trẻ sơ sinh chào đời do sự bỡ ngỡ, chưa kịp thích nghi với cuộc sống khi có một đứa trẻ.
- Những người đang gặp khó khăn trong công việc, chưa ổn định tài chính cũng sẽ phải lo lắng nhiều hơn và chịu nhiều áp lực hơn sau khi đón chào thành viên mới.
Phòng và điều trị chứng trầm cảm sau sinh ở nam giới
Dù là nam hay nữ, việc bị trầm cảm sau sinh đều đe dọa sức khỏe tinh thần của bạn và có thể khiến bạn mệt mỏi, ảnh hưởng đến chất lượng công việc và cuộc sống. Để có thể khắc phục được vấn đề này, cần lưu ý:
- Giữ kết nối với người bạn đời của bạn. Cả hai nên thường xuyên tâm sự, trò chuyện, nói ra những khó khăn mà mình đang gặp phải và cùng nhau tìm hướng giải quyết.
- Hãy có con khi cả hai thật sự sẵn sàng. Nếu bạn và vợ đang lên kế hoạch sinh con, hãy xem xét thật kỹ xem cả hai đã sẵn sàng hay chưa (về sức khỏe, tinh thần và tài chính) để tránh rơi vào khủng hoảng và bị trầm cảm sau sinh.
- Nhờ đến sự trợ giúp của gia đình: Mỗi ngày, bạn có thể nhờ ông bà nội ngoại để trông con trong khoảng 1-2 giờ. Đây là thời gian bạn và vợ có thể dành cho riêng hai người, giúp duy trì tình cảm hôn nhân sau khi có con.
- Đặt ra kế hoạch chi tiêu: Hãy đặt sẵn các kế hoạch chi tiêu như cả hai cần bao nhiêu tiền để nuôi dạy trẻ trong một năm đầu, tính toán xem đã có được bao nhiêu và cần phải làm gì, những khoản chi nào có thể tiết kiệm,.. Điều này sẽ giúp bạn giảm được phần nào gánh nặng tài chính sau khi vợ sinh con.
- Dành nhiều thời gian cho con cái: Bạn khó chịu vì vợ dành quá nhiều thời gian quan tâm đến con? Hãy làm điều đó cùng cô ấy để cả gia đình thêm gắn kết bên nhau bạn nhé.
- Tự chăm sóc bản thân: Luyện tập, ăn uống lành mạnh, viết nhật kí, tập yoga, tĩnh tâm, châm cứu… Hãy làm mọi thứ giúp bạn giảm căng thẳng, đó là danh sách ưu tiên của một người vừa được lên chức bố.
- Cân nhắc việc tư vấn hoặc dùng dược phẩm: Sự trợ giúp chuyên sâu, có thể bao gồm liệu pháp trò chuyện cũng hiệu quả như việc sử dụng thuốc chống trầm cảm hoặc chống lo âu trong vài tháng. Hãy tham vấn bác sĩ nội khoa hoặc bác sĩ nhi khoa, họ có thể đưa ra những kinh nghiệm hữu ích về sức khỏe tâm thần của nam giới, những điều rất giúp ích cho bạn.
- Hãy tìm trang thông tin hữu ích: Người bố có thể tìm kiếm những trang thông tin, cung cấp những thông tin về chứng trầm cảm của đàn ông sau khi có con cũng như những diễn dàn trực tuyến. Ở nơi này, cánh mày râu có thể chia sẻ những cảm xúc của mình mà không cần để lại tên tuổi. Những bài đăng sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn rõ nét về những mối ưu tư, lo lắng mà nhiều người đang mắc phải cũng như giải pháp đưa ra.
Bị trầm cảm sau sinh không chỉ ở phụ nữ mà ngay cả nam giới cũng thế. Vì vậy, tốt nhất hãy chuẩn bị thật sẵn sàng trước khi quyết định có con bạn nhé!
