Bị nghẹt mũi có thể gây ra cảm giác khó chịu do khó thở qua mũi. Tình trạng tắc nghẽn xảy ra khi mô lót bên trong mũi sưng lên do viêm hoặc mạch máu bị ứ đọng. Tình trạng viêm này là cách cơ thể phản ứng với thứ gì đó như vi-rút, nhiễm trùng do vi khuẩn, chất gây dị ứng hoặc thuốc.

Mặc dù hầu hết các trường hợp bị nghẹt mũi đều tự khỏi trong thời gian tương đối ngắn, nhưng bạn nên biết rằng có nhiều phương pháp điều trị khác nhau có thể giúp bạn thoát khỏi tình trạng nghẹt mũi khó chịu nhanh nhất có thể.

Nguyên nhân

Nghẹt mũi thường liên quan đến các bệnh thông thường như cảm lạnh, nhưng bị nghẹt mũi không có nghĩa là bạn bị bệnh. Có nhiều nguyên nhân gây nghẹt mũi, bao gồm:

Cảm lạnh

Nghẹt mũi là một trong những dấu hiệu đặc trưng của bệnh cảm lạnh thông thường. Khi bạn tiếp xúc với vi-rút cảm lạnh, các đường mũi có thể bị kích ứng và viêm – dẫn đến tình trạng nghẹt mũi thường kéo dài tới hai tuần. Bạn có thể nhận ra tình trạng nghẹt mũi của mình là do cảm lạnh khi bạn cũng gặp các triệu chứng cảm lạnh thông thường khác như hắt hơi, đau họng và ho.

Cúm

Tương tự như cách gây cảm lạnh, vi-rút cũng có thể gây ra bệnh cúm và gây nghẹt mũi. Nhưng trong khi cả hai bệnh đều có triệu chứng chung là nghẹt mũi, các triệu chứng cúm nhìn chung có xu hướng nghiêm trọng hơn cảm lạnh. Với cúm, bạn cũng có thể bị sốt cao, mệt mỏi và đau nhức cơ thể ngoài tình trạng nghẹt mũi.

Nhiễm trùng xoang

Nhiễm trùng xoang hay còn được gọi là viêm xoang xảy ra khi có vi khuẩn và chất lỏng tích tụ trong xoang, là các túi khí ngay sau khuôn mặt. Tình trạng viêm kết quả gây kích ứng các đường mũi, đó là lý do tại sao bạn bị nghẹt mũi.

Các triệu chứng khác mà bạn có thể nhận thấy khi bị nhiễm trùng xoang bao gồm đau hoặc tức mặt, nhức đầu, chảy nước mũi, đau họng, ho và chảy dịch mũi sau (khi chất nhầy dư thừa từ xoang chảy xuống phía sau cổ họng).

Dị ứng

Bị nghẹt mũi là tình trạng quen thuộc với những người bị dị ứng. Dị ứng là phản ứng của hệ thống miễn dịch với các chất bên ngoài như mạt bụi, nấm mốc, lông thú cưng, cỏ và phấn hoa. Các chất gây dị ứng này xâm nhập vào đường mũi sẽ gây ra tình trạng viêm dẫn đến tắc nghẽn. Các dấu hiệu cảnh báo khác của dị ứng có thể bao gồm hắt hơi, chảy nước mắt, chảy nước mũi, phát ban trên da và sưng tấy.

Polyp mũi

Polyp mũi là khối u mô không phải ung thư phát triển bên trong niêm mạc mũi và là kết quả của tình trạng viêm mãn tính. Khi chúng phát triển đủ lớn, polyp mũi có thể chặn các đường dẫn mũi và khiến bạn bị nghẹt mũi.

Các triệu chứng phổ biến khác của polyp mũi có thể bao gồm đau đầu, mất khứu giác và vị giác, chảy nước mũi, áp lực xoang, chảy dịch mũi sau và đau mặt.

Sử dụng thuốc

Cũng có khả năng tình trạng bạn bị nghẹt mũi là tác dụng phụ của thuốc. Nghiên cứu cho thấy việc sử dụng lâu dài các loại thuốc ảnh hưởng đến hệ thần kinh như thuốc điều hòa huyết áp, ibuprofen và các thuốc giảm đau tương tự, và một số loại thuốc xịt thông mũi,… có thể gây ra tình trạng nghẹt mũi. Nếu bạn nghĩ đây có thể là nguyên nhân, hãy nhớ tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ngừng bất kỳ loại thuốc theo toa nào.

Cách khắc phục tình trạng bị nghẹt mũi

Trước khi điều trị nghẹt mũi, bạn nên tìm hiểu nguyên nhân gây ra tình trạng tắc nghẽn. Các lựa chọn điều trị cụ thể như biện pháp khắc phục tại nhà, thuốc không kê đơn (OTC) hoặc thuốc theo toa có thể khác nhau đôi chút tùy thuộc vào nguyên nhân.

Các biện pháp tự nhiên cải thiện tình trạng bị nghẹt mũi

Bạn có thể bắt đầu bằng cách thử một hoặc hai trong số nhiều biện pháp khắc phục đơn giản tại nhà có thể giúp kiểm soát tình trạng nghẹt mũi. Các phương pháp điều trị nghẹt mũi tại nhà bao gồm:

Uống nhiều nước và các chất lỏng khác để giữ đủ nước, làm chất nhầy loãng và dễ thoát ra hơn.
Hít hơi nước nóng trong khi tắm giúp mở đường mũi và thông mũi.
Sử dụng máy tạo độ ẩm để giữ ẩm cho đường mũi.
Giữ cơ thể ở tư thế cao bằng cách đứng hoặc ngồi thay vì nằm xuống bất cứ khi nào có thể để giúp làm sạch chất nhầy.
Đặt một chiếc khăn mặt ấm, ẩm dọc theo khuôn mặt để nhẹ nhàng làm giảm viêm.
Thử chiết xuất gừng trong trà gừng nóng để khắc phục tình trạng bị nghẹt mũi do dị ứng.
Tránh các tác nhân gây dị ứng (như phấn hoa hoặc lông vật nuôi) nếu tình trạng nghẹt mũi của bạn bắt nguồn từ dị ứng.
Ưu tiên nghỉ ngơi và ngủ trong trường hợp tắc nghẽn do vi-rút để đẩy nhanh quá trình chữa lành.
Đổ nước tinh khiết, nước lọc hoặc nước đun sôi vào bình để giúp làm sạch khoang mũi, cải thiện tình trạng bị nghẹt mũi.

Xem thêm: 7 cách trị trẻ bị nghẹt mũi nhưng không chảy nước mũi

Sử dụng thuốc không kê đơn khi bị nghẹt mũi

Một số loại thuốc không kê đơn có đặc tính làm thông nghẹt. Hãy cân nhắc các thuốc phù hợp với nguyên nhân gây nghẹt mũi của bạn. Chẳng hạn như bạn có thể sử dụng thuốc xịt thông mũi dạng nước muối hoặc thuốc xịt mũi có chứa steroid.

Những loại thuốc này có thể giúp làm giảm tình trạng viêm ở đường mũi. Chỉ cần đảm bảo làm theo hướng dẫn sử dụng thuốc xịt thông mũi và giới hạn sử dụng trong ba ngày để tránh tình trạng nghẹt mũi tái phát thậm chí còn tệ hơn tình trạng nghẹt mũi ban đầu – còn gọi là viêm mũi do thuốc.

Ngoài ra, bạn có thể đến nhà thuốc và tìm mua các loại thuốc xịt thông mũi. Những loại thuốc này có thể làm co mạch máu bị viêm và dẫn lưu xoang. Nếu bạn bị tăng huyết áp, hãy trao đổi với bác sĩ/dược sĩ trước vì những loại thuốc này có thể làm tăng huyết áp.

Bên cạnh đó, người bị nghẹt mũi có thể sử dụng một số loại thuốc kháng histamin OTC. Những loại thuốc này có thể làm giảm phản ứng của hệ thống miễn dịch. Đối với các trường hợp viêm xoang, hãy tránh xa lựa chọn này vì nó có thể làm khô xoang quá mức.

Bị nghẹt mũi có thể cần uống thuốc theo toa

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây nghẹt mũi, bạn có thể cần dùng thuốc theo toa để giảm tình trạng nghẹt mũi.Ví dụ, nếu tình trạng tắc nghẽn của bạn là do dị ứng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc điều trị dị ứng. Nếu bạn bị polyp mũi do vi khuẩn, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị.

Khi nói đến polyp mũi, chỉ dùng thuốc có thể không điều trị thành công polyp và làm giảm tình trạng tắc nghẽn. Nếu đúng như vậy (hoặc nếu polyp rất lớn), bạn có thể cần phẫu thuật để cắt bỏ chúng.

Với các loại thuốc theo toa để cải thiện tình trạng bị nghẹt mũi, tốt nhất bạn nên tuân thủ theo đúng liều lượng chỉ định của bác sĩ, không tự ý ngưng hoặc thay đổi liều lượng, loại thuốc.

Bị nghẹt mũi thường xuyên có đáng lo không?

Bị nghẹt mũi không phải lúc nào cũng đáng lo ngại. Nghẹt mũi thường là hậu quả của cảm lạnh nhẹ hoặc có thể là dấu hiệu của dị ứng theo mùa. Nhưng nếu bạn vẫn không thể thoát khỏi tình trạng nghẹt mũi sau ba tuần áp dụng các biện pháp tại nhà và không cần kê đơn, có lẽ đã đến lúc bạn nên đi khám bác sĩ.

Tình trạng nghẹt mũi kéo dài có thể ẩn chứa các bệnh dị ứng chưa được chẩn đoán, nhiễm trùng do vi khuẩn, polyp mũi, khối u mũi hoặc một tình trạng bệnh tiềm ẩn khác.

Hãy đến gặp bác sĩ nếu tình trạng nghẹt mũi của bạn trở nên tồi tệ hơn hoặc kèm theo:

Sốt cao
Đau đầu
Mờ mặt
Cổ họng sưng hoặc đau dữ dội
Dịch mũi có màu vàng-xanh lục, xám hoặc có mùi hôi
Các triệu chứng cúm nghiêm trọng
Đau ngực hoặc khó thở

Nhìn chung, tình trạng bị nghẹt mũi xảy ra khi lớp niêm mạc bên trong mũi bị sưng, thường là do vi-rút, dị ứng, nhiễm trùng, polyp mũi hoặc sử dụng một số loại thuốc nhất định. Mặc dù nhiều trường hợp nghẹt mũi có thể dễ dàng điều trị bằng các biện pháp đơn giản tại nhà hoặc các loại thuốc không kê đơn, nhưng bất kỳ tình trạng bị nghẹt mũi nào kéo dài hơn ba tuần đều nên được thăm khám để có phương pháp điều trị phù hợp nhất.