Việc cây thông trở thành biểu tượng của ngày Giáng Sinh đã có từ rất lâu đời. Tuy nhiên, vì sao lại là cây thông mà không phải loại cây nào khác thì đến nay vẫn chưa có câu trả lời chính xác.
Có rất nhiều truyền thuyết và sự tích để lý giải cho nguồn gốc của cây thông Noel (Ảnh minh họa).
Về mặt tự nhiên, người phương Tây thấy rằng, khi giữa mùa đông tuyết rơi trắng xóa, vạn vật đều chìm trong sự ảm đạm, cây cối khô héo trơ cành thì chỉ có mỗi cây thông giữ được vẻ xanh tươi bền bỉ. Bởi vậy, thông được coi là loài cây của sự phục sinh, vĩnh cửu. Chính vì lý do này, vào thời cổ đại, nhiều quốc gia tin rằng, màu xanh của cây thông giống như loại bùa giúp xua đuổi tà ma và bệnh tật.
Một cách lý giải khác, tương truyền rằng thánh Boniface khi đang trên đường hành hương vô tình bắt gặp những kẻ ngoại đạo sùng bái đang tập trung quanh một cây sồi lớn để dùng một đứa trẻ tế thần. Để cứu đứa trẻ, thánh đã hạ gục cây sồi bằng một nắm đấm. Tại nơi cây sồi đổ gục mọc lên một cây thông nhỏ. Thánh Boniface đã nói với những kẻ ngoại đạo rằng, cây thông nhỏ là cây của sự sống, nó tượng trưng cho sự vĩnh hằng của Chúa Cứu Thế. Xuất phát từ quan niệm trên, người Đức có truyền thống trồng những cây thông nhỏ và để chúng xuất hiện vào những dịp lễ hội ở đất nước này.
Một giả thuyết khác về điều này là theo truyền thuyết, ngay từ năm 2000 đến 1200 trước Công nguyên, con người đã có tục lệ trưng bày cây thông épicéa vào ngày 24 tháng 12, ngày này được gọi là ngày tái sinh của Mặt trời. Vì trước đây, do người Đông Âu dùng lịch theo chu kì Mặt trăng nên mỗi tháng của năm đều liên kết với một loại cây, với mong muốn tạo được sự liên kết giữa con người với thiên nhiên và ngày 24 tháng 12 nhắm tiết Đông chí được đặt tên là tùng bách. Do đó, để làm lễ cho ngày Đông chí, một cây xanh tượng trưng cho sự sống sẽ được trang trí bởi hoa trái và lúa mì.
Đếu đầu thời Trung Cổ, huyền thoại về cây thông trang trí được phát triển khi Chúa Jesus tái sinh vào mùa đông. Đó cũng là thời điểm mà cây cối trên khắp thế giới rũ băng giá để đâm chồi nảy lộc. Từ đó, người theo đạo Thiên Chúa cũng tin rằng, cây thông là biểu tượng của chúa Giáng sinh.
Một trong những giả thuyết khác khá thuyết phục để lý giải nguồn gốc của cây thông vào ngày lễ Giáng Sinh là bắt đầu từ các vở kịch thời Trung cổ. Các vở nhạc kịch này đều lấy chủ đề về Kinh Thánh. Ban đầu, các vở kịch này phục vụ nhà thờ. Nhưng vào cuối thời Trung cổ, các buổi kịch diễn ra trong không khí cởi mở hơn. Thời đó, nhiều người cho rằng ngày Giáng sinh cũng được coi là ngày lễ của Adam và Eva. Trong một số cảnh, hình ảnh một cây thông treo đầy trái cây được coi là tượng trưng cho vườn địa đàng. Từ đó, cây thông còn có tên gọi khác là “cây thiên đường”.
Đến thế kỷ thứ 16, những vở kịch mang nội dung như vậy bị cấm diễn ở nhiều nơi. “Cây thiên đường” không còn xuất hiện nhiều trên các sân khấu thì mọi người bắt đầu trang trí “cây thiên đường” trong nhà mình để tưởng nhớ. Đây cũng là thời điểm mà cây Giáng sinh trở nên phổ biến ở Đức. Khi quan niệm này được lan rộng, ở những vùng vắng bóng thông, người ta mô phỏng lại “cây thiên đường” bằng cách tạo ra các đồ vật hình chóp từ gỗ và tô điểm bằng nhiều phụ kiện. Chẳng bao lâu sau, phong tục này lan sang các nước khác ở châu Âu.
Đến giữa thế kỷ thứ 19, văn hóa trang trí cây thông Noel bắt đầu xuất hiện tại Anh. Năm 1841, Nữ hoàng Anh Victoria cùng chồng là Hoàng tử Albert trang trí cây thông tại lâu đài Windsor bằng nến cùng bánh quy gừng. Sau đó, phong tục này lan rộng tới các gia đình thượng lưu, tới những vùng thuộc địa của Anh, và cả các vùng đất mới như Canada.
Sau chiến tranh năm 1870, hàng ngàn gia đình di cư qua Pháp. Kể từ đó, cây thông Noel cũng xuất hiện tại quốc gia này sau đó lan rộng qua các nước Áo, Thụy Sỹ, Phần Lan.
Cây thông Noel bắt đầu xuất hiện ở Mỹ vào những năm 1830 khi người Đức nhập cư đến Pennsylvania. Họ mang theo cây thông tới các buổi biểu diễn quyên góp trong nhà thờ.
Cây thông thường được xem là biểu tượng của sức sống mãnh liệt (Ảnh minh họa).
Cho đến hiện nay, vẫn còn rất nhiều truyền thuyết khác nhau được kể nhưng vẫn chưa ai biết được nguồn gốc thực sự của việc vì sao cây thông trở thành biểu tượng của ngày Giáng Sinh. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều tin rằng vì cây thông giữ được màu xanh tươi tốt, dáng vẻ mạnh mẽ dù sống trong khí hậu khắc nghiệt của mùa đông nên cây thông luôn được xem như biểu tượng của sức sống, đồng thời giúp xua đuổi tà ma, bệnh tật và tượng trưng cho sự ấm no, phồn vinh.