Đừng lơ là tiêm chủng!

Cần tuân thủ lịch tiêm chủng bắt buộc

Tiêm chủng bắt buộc (miễn phí) bao gồm: Bạch hầu, Uốn ván, Ho gà, Sởi, Bại liệt, Lao. Ở một số thành phố lớn, Viêm gan siêu vi loại B cũng được xếp vào nhóm tiêm chủng bắt buộc cho trẻ.  

Ông bà xưa luôn nói: Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Đây cũng là điều mà bất kỳ bác sĩ nào cũng nhắc nhở các bậc làm cha làm mẹ. Tiêm chủng không hề làm trẻ chậm lớn, để lại di chứng hay phải đối diện với nguy cơ như cha mẹ lo lắng. Trong khi đó, nếu không cho trẻ tiêm chủng, bạn có thể ân hận vì trẻ sẽ không được bảo vệ tốt, nguy cơ mắc bệnh sẽ cao hơn rất nhiều.

Lịch tiêm chủng thường đưa ra một khoảng thời gian khá rộng rãi. Ví dụ trẻ có thể tiêm bất kỳ lúc nào trong khoảng thời gian 1 tháng. Tuy nhiên, lời khuyên cho phụ huynh là nên đưa trẻ đi tiêm chủng càng sớm càng tốt theo đúng lịch, nhất là với những vắc-xin cần tiêm ngay sau khi trẻ chào đời.

Hiện nay, có một số loại vắc-xin kết hợp (một mũi tiêm ngừa được cùng lúc nhiều bệnh). Bạn có thể chọn loại này hoặc từng loại vắc-xin riêng để ngừa từng bệnh một cho con sau khi hỏi ý kiến bác sĩ. Tác dụng bảo vệ của vắc-xin kết hợp và vắc-xin riêng lẻ tương đương nhau. Vắc-xin kết hợp có ưu điểm tiện lợi, chỉ phải đưa trẻ đi chích một lần, trẻ chỉ bị đau một lần duy nhất. Tuy nhiên, nó cũng có những khuyết điểm như giá thành sẽ cao hơn (với những tiêm chủng mở rộng, bạn sẽ phải đóng tiền chứ không được miễn phí). Ngoài ra, nếu trẻ bị dị ứng, bác sĩ sẽ không biết trẻ dị ứng cụ thể với loại vắc-xin nào.

Trước và sau tiêm chủng cần chăm sóc trẻ thế nào

Trước khi tiêm chủng, bạn nên theo dõi sức khỏe của trẻ và hỏi ý kiến bác sĩ trong trường hợp có lo ngại. Một vài trường hợp, trẻ bị bệnh nhẹ như ho, sổ mũi… thì vẫn có thể tiêm chủng được (sau khi bác sĩ đã khám và quyết định). Trường hợp trẻ sốt cao, tiêu chảy, có bệnh đặc biệt, bác sĩ sẽ hoãn việc cho trẻ tiêm ngừa. 

Nếu bạn biết trẻ có dị ứng nặng với bất kỳ thứ gì, nên báo với bác sĩ trước khi trẻ được tiêm chủng, để bảo đảm bác sĩ có thể cân nhắc và quyết định được việc cho tiêm hay không, nhất là trong trường hợp đó chỉ là những mũi tiêm mở rộng.

Sau khi đưa trẻ đi tiêm chủng về, bạn sẽ dễ thấy trẻ có những dấu hiệu như sốt nhẹ, quấy khóc, vết tiêm có thể đỏ nhẹ hoặc hơi sưng. Trong tất cả những trường hợp này, việc cần làm là tăng cường cho trẻ bú mẹ, nghỉ ngơi. Không nên bôi bất kỳ thứ gì vào chỗ tiêm mà không hỏi bác sĩ vì làm như thế có thể gây nhiễm trùng, rất nguy hiểm cho trẻ. Nếu trẻ sốt, chỉ nên dùng khăn bông nhúng vào nước mát, vắt khô để chườm cho trẻ. Sau 1-2 ngày, những triệu chứng này sẽ hết. Trong trường hợp đặc biệt hiếm hoi, trẻ có dấu hiệu sốt cao, phản ứng cơ thể bất thường như co giật, cần lập tức đưa trẻ đến bệnh viện. Tuy nhiên, xin nhắc lại lần nữa là cha mẹ không nên quá lo lắng về chuyện này, vì tỷ lệ có bất thường sau khi tiêm chủng chỉ là rất hiếm hoi.

Điều cuối cùng cần ghi nhớ là sau khi đã được tiêm ngừa, trẻ vẫn có thể bị mắc bệnh vì không có vắc-xin nào đảm bảo được tuyệt đối cho cơ thể. Vì thế, khi trẻ có dấu hiệu bệnh, cha mẹ vẫn cần đưa trẻ đến bệnh viện chứ không nên chủ quan con tôi đã tiêm chủng rồi, làm sao mắc bệnh được để đến lúc bệnh quá nặng mới chịu đưa đi khám. 

Bác sĩ Phạm Khuê Anh
(BV Nhi Đồng 1)