Phản kháng tuổi mới lớn
Nỗi băn khoăn, trăn trở của “nghề làm mẹ” khiến nhiều phụ nữ đã có gia đình cho là nan giải, đặc biệt là đối với đứa con gái cùng dấu với mình ở lứa tuổi dậy thì. Con gái được cho là quả bom nổ chậm. Vì thế, người mẹ nào cũng muốn bảo vệ con mình một cách tốt nhất, ép con không được làm điều này thứ khác… khiến rắc rối xảy ra giữa mẹ và con gái càng lớn hơn.
Như chuyện của mẹ bé Minh Ngọc (học sinh lớp 9, Q.4), chị không muốn con yêu sớm nên cản con quen bạn khác giới, và rất nghiêm khác phạt nếu con vi phạm. Một lần tình cờ chị lên trang cá nhân của con và giật mình vì những chia sẻ của con: “Mình không dám cho các bạn trai đến trước nhà chở mình đi học hay đi chơi. Nên nếu lớp có dịp gì mình cứ xách nón bảo hiểm ra xa nhà một chút mới dám lên xe bạn chở. Mình thấy làm bạn bè có trai có gái rất vui, các bạn trong lớp rất thoải mái, có mình là phải e dè, nhiều bạn không hiểu thì trách mình. Mình thật sự rất khó chịu và nhiều khi thấy ghét mẹ”.
Còn chị Phi Yến, Hóc Môn thì cứ suốt ngày va chạm với con gái (13 tuổi) về mọi chuyện. Nào là gu ăn mặc của con kì quặc quá, màu này đi với màu nọ chẳng hợp nhau, rồi loại nhạc con nghe sao mà ồn ào, nhăng nhít, rồi tranh ảnh, các bạn con chơi… Cho đến ngày, con gái chị gần như hét vào mẹ: Con ghét mẹ lắm, mẹ lúc nào cũng can thiệp thô bạo vào cuộc sống của con (!).
Những câu chuyện trên cho thấy rằng, dù giữa mẹ và con gái dễ thân thiết và gần gũi nhau hơn giữa mẹ và con trai, thế nhưng các bé gái tuổi dậy thì có những thay đổi về tâm – sinh lý mà mẹ thường không lường được nếu không kịp “cập nhật”, nên việc dạy con gái mẹ cần phải cần tăng thêm nhiều kỹ năng hơn so với con trai cũng như cần đủ tâm lý để hiểu hết con mình.
Giai đoạn dậy thì con thường phản kháng
TS Nguyễn Thị Bích Hồng, Trưởng bộ môn Tâm Lý học và giáo dục ứng dụng trường ĐH sư phạm TP.HCM: “Ngay khi giai đoạn tiền dậy thì, con gái có xu hướng phản kháng lại cha mẹ và tự cho mình cũng đã đủ hiểu biết. Cha mẹ cũng nên tạm chấp nhận về những thay đổi của con, đừng cứ luôn cho mình là đúng. Dù biết chắc vấn đề đó có thể mình đã từng trải qua và mình muốn con không đi theo vết xe đỗ đó. Thế nhưng cha mẹ nên thực sự là người biết lắng nghe con, tôn trọng quyết định của con và đưa ra giải pháp nhẹ nhàng nhất. Tránh tình trạng phản ứng quá mạnh với con bằng những câu từ không mấy nhẹ nhàng, vấn đề thậm chí không được giải quyết mà làm con dần dần tránh mặt mình, tạo một khoảng cách rất lớn giữa phụ huynh và con trẻ. Để đồng hành với con gái cần nhiều hơn sự phối hợp và hỗ trợ từ người cha… Kim chỉ nam cho các bậc phụ huynh: Xung khắc là tất yếu nhưng chỉ tạm thời”.
Đừng nghĩ mình luôn “đi guốc trong bụng” con
Đến bây giờ, khi trải qua được giai đoạn căng thẳng giữa mình và con gái đầu, chị Kim Huyền (quận 10) mới thở phào nhẹ nhõm. Ngày ấy, con gái chị không hiểu sao đổi tính nết, thích chơi thân với các bạn gái cùng lớp và thể hiện tình cảm… quá mức. Con nổi loạn, cách ăn mặc thì kì quặc, đầu tóc chẳng giống ai. Thậm chí, từ một đứa trẻ ngoan, con chị có dấu hiệu trốn học đi chơi, không còn đi thưa về trình như xưa. Ban đầu, chị dùng “kỉ luật sắt”, cấm tiệt con chơi với bạn bè, ngoài ra vợ chồng chị thay phiên nhau đưa đón con đi học, học thêm, không cho con một mình ra ngoài đường nửa bước. Hậu quả là nhân lúc chị lơ là, con gái bỏ trốn khỏi nhà, đến nhà bạn ở 2 ngày, anh chị chạy xất bất xang bang khắp nơi mới tìm ra. Rồi, bình tâm lại, vợ chồng chị đã tìm ra cách giáo dục con tốt hơn bằng cách tìm hiểu con sâu sát, âm thầm nắm diễn biến tâm lý của con, cho phép con làm những điều con thích trong giới hạn cho phép. Anh chị bỏ hẳn những biện pháp “cứng rắn” đã làm.
Trẻ con bây giờ khác xưa nhiều, đặc biệt là con gái. Các bé gái dậy thì sớm hơn, tiếp xúc công nghệ hiện đại, cách sống cũng thoáng hơn, không còn nhiều quan niệm cổ hủ như “nam nữ thọ thọ bất thân” nữa…Chính vì như thế, mẹ không dễ làm tốt vai trò một người mẹ thông thái thật sự trong việc dạy con thời nay, đặc biệt là sâu sát tâm tư tình cảm, tâm sinh lý con gái của mình. Tuy nhiên, đôi khi người mẹ cố gắng hiểu con mình thì con lại muốn phản kháng lại, nhất định bảo vệ ý kiến của mình…
Mẹ và con gái có lợi thế khi nói chuyện gần gũi, thân thiết. Điều này khiến mẹ luôn nghĩ mình thật sự hiểu hết được con nên luôn cho rằng con mình đang làm theo những lời dạy bảo của mình, áp đặt con làm theo mình mọi chuyện và luôn cho rằng mình đủ tâm lý để hiểu hết câu chuyện của con khi con kể những điều xảy ra xung quanh chúng. Mẹ nên coi chừng con gái chỉ kể cho mẹ nghe những điều cực kỳ bình thường còn những chuyện “to tát” khác thì im bặt. Chính vì vậy, lắng nghe con không chưa đủ, ngoài quan sát con mẹ còn phải cảm được con đang có những vướng mắc gì. Tuyệt đối, khi con kể ra những chuyện không hay mẹ tránh phản ứng quá mạnh và chì chiết con. Có thể, các bà mẹ sẽ sốc khi con nói những chuyện không tưởng. Tuy nhiên hãy bình tĩnh hỏi chuyện gì đã xảy ra với con và tìm cách giải quyết nhẹ nhàng nhất có thể. Mẹ tránh theo kiểu lúc làm bạn lúc lấy quyền cha mẹ áp đặt con, và đùng bắt tội cũ của con khi con từng kể cho mình. Chúng sẽ cảm thấy đang bị bán đứng và mất lòng tin.
Theo PGS-TS-Bác sỹ Vũ Lê Chuyên (Phó GĐ Bệnh viên Bình Dân TP.HCM): Mẹ và con gái có mối liên kết vô hình mạnh mẽ
Mối quan hệ giữa mẹ và con gái sẽ thay đổi theo từng giai đoạn khi con lớn. Khi còn nhỏ, bé gái không bao giờ muốn rời khỏi mẹ nữa bước. Tới tuổi dậy thì có những biến chuyển khác trong tâm sinh lý chúng, một mặt muốn bên mẹ, một mặt muốn kháng cự. Tới tuổi vị thành niên muốn thoải khỏi vỏ bọc của gia đình và phản kháng mạnh mẽ hơn. Đến tuổi thành gia lập thất, khi trở thành bà mẹ mới hiểu được mẹ. Nhìn chung giữa mẹ và con gái thường có sự “đồng lõa” với nhau.
Mẹ và con gái trời sinh có một sợi dây liên kết vô hình nhưng cực kỳ mạnh mẽ mà những ông bố như tôi chẳng bao giờ có được, mà theo khía cạnh y học đó là hành trình không đơn độc.
Các bà mẹ cần nhớ, con trẻ bây giờ sống thoáng hơn rất nhiều so với thời của cha mẹ. Việc muốn tìm hiểu, đụng chạm cơ thể nhau là điều rất dễ xảy ra ở lứa tuổi dậy thì. Tuy nhiên, hãy để con phát triển một cách bình thường nhất, vẫn cho con kết bạn cả bạn nam lẫn bạn nữ. Ngay từ nhỏ, mẹ phải nên dạy con mối quan hệ huyết thống, sau đó dạy con nhiều hơn về tình yêu nam nữ, sức khỏe sinh sản, khuyên con tự bảo vệ mình bằng cách không cho bạn khác giới đụng vào ở những chỗ nhạy cảm trên cơ thể nên nói thẳng vấn đề sẽ mang thai ngoài ý muốn, khi bộ phận sinh dục nam và nữ gần nhau nguy cơ nhiễm bệnh rất cao… không nên o ép con vào một khuôn khổ nhất định vì khi ấy con càng muốn kháng cự và muốn biết nhiều hơn…
