Nhiều ba mẹ tin rằng nước muối sinh lý là sản phẩm an toàn tuyệt đối cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, việc dùng sai cách có thể gây ra những hệ quả không mong muốn. Tạp chí Mẹ và Con sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những sai lầm thường gặp khi sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh.
Tác dụng và lưu ý cơ bản về nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh
Nước muối sinh lý là gì?
Nước muối sinh lý là dung dịch NaCl 0,9% được pha chế theo tiêu chuẩn y tế. Sản phẩm này có tính chất tương tự dịch trong cơ thể người, nên thường được dùng để làm sạch mũi, mắt hoặc vết thương hở.
Tác dụng của nước muối sinh lý với trẻ sơ sinh
Nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh thường được dùng để làm sạch mũi, loại bỏ bụi bẩn và làm dịu niêm mạc mũi. Ngoài ra, dung dịch này còn được sử dụng để rửa mắt hoặc làm sạch vùng miệng trong một số trường hợp đặc biệt.
Khi nào nên dùng nước muối sinh lý?
Ba mẹ nên sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh khi bé bị nghẹt mũi, có dấu hiệu sổ mũi hoặc sau khi tiếp xúc với môi trường bụi bẩn. Tuy nhiên, việc dùng cần được thực hiện đúng cách và không quá lạm dụng.
Lưu ý trước khi sử dụng
Trước khi nhỏ mũi hoặc vệ sinh cho bé, ba mẹ cần rửa tay sạch sẽ và đảm bảo dụng cụ không bị nhiễm khuẩn. Chọn loại nước muối sinh lý dành riêng cho trẻ sơ sinh để tránh kích ứng hoặc tác dụng phụ.
Những sai lầm phổ biến khi dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh
Nhỏ mũi quá nhiều lần trong ngày
Nhiều ba mẹ nghĩ rằng việc nhỏ mũi thường xuyên giúp làm sạch mũi bé tốt hơn. Tuy nhiên, việc lạm dụng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh có thể làm khô niêm mạc mũi và khiến bé dễ bị tổn thương hơn.
Dùng nước muối sinh lý dạng truyền không phù hợp
Một số ba mẹ dùng dạng chai truyền lớn để rửa mũi cho bé như với người lớn. Việc này có thể khiến dung dịch chảy mạnh vào tai, gây viêm tai giữa ở trẻ sơ sinh nếu không cẩn thận.
Không vệ sinh đúng cách trước khi sử dụng
Nếu ba mẹ không rửa tay hoặc không vệ sinh đầu nhỏ giọt, vi khuẩn có thể xâm nhập vào mũi bé. Điều này khiến việc dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh phản tác dụng và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Dùng chung chai nước muối với người lớn
Việc dùng chung một chai nước muối sinh lý cho cả gia đình tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm chéo. Trẻ sơ sinh có hệ miễn dịch yếu nên rất dễ bị nhiễm khuẩn từ người lớn.
Sử dụng nước muối sinh lý đã mở quá lâu
Nước muối sinh lý sau khi mở nắp chỉ nên dùng trong vòng 7 ngày. Việc sử dụng sản phẩm đã mở quá lâu có thể khiến dung dịch bị nhiễm khuẩn mà không thể phát hiện bằng mắt thường.
Tự pha nước muối tại nhà
Một số ba mẹ chọn cách tự pha nước muối tại nhà vì nghĩ rằng đơn giản và tiết kiệm. Tuy nhiên, việc pha không đúng tỷ lệ hoặc không đảm bảo vệ sinh có thể gây hại cho bé, đặc biệt là khi dùng để nhỏ mũi hoặc mắt.
Dùng sai mục đích
Nhiều phụ huynh cho rằng nước muối sinh lý có thể dùng để trị bệnh như viêm mũi hoặc viêm kết mạc. Thực tế, nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh chỉ có tác dụng hỗ trợ vệ sinh, không thể thay thế thuốc điều trị chuyên dụng.
Không tham khảo ý kiến bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường
Khi trẻ có biểu hiện nghẹt mũi kéo dài hoặc sổ mũi nặng, nhiều ba mẹ vẫn tiếp tục dùng nước muối sinh lý thay vì đưa trẻ đi khám. Điều này có thể khiến tình trạng bệnh nặng thêm do không được điều trị đúng cách.
Cách dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh đúng cách
Chọn loại nước muối sinh lý phù hợp
Ba mẹ nên chọn sản phẩm nước muối sinh lý được sản xuất dành riêng cho trẻ sơ sinh, có nguồn gốc rõ ràng và được kiểm định chất lượng. Tránh các sản phẩm không nhãn mác hoặc không đạt tiêu chuẩn y tế.
Dụng cụ cần thiết khi sử dụng
Để sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh an toàn, ba mẹ nên chuẩn bị bông y tế, khăn sạch và dụng cụ hút mũi nếu cần. Tất cả dụng cụ cần được vệ sinh trước khi dùng.
Cách vệ sinh mũi cho trẻ sơ sinh
Đầu tiên, ba mẹ nên nhỏ một vài giọt nước muối vào mỗi bên mũi bé. Sau đó, dùng dụng cụ hút mũi nhẹ nhàng hút chất nhầy ra ngoài. Không nên nhỏ quá nhiều nước hoặc hút mạnh vì có thể gây tổn thương niêm mạc.
Tần suất sử dụng hợp lý
Việc dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh chỉ nên thực hiện từ 1–2 lần mỗi ngày khi thật sự cần thiết. Dùng quá thường xuyên có thể ảnh hưởng đến khả năng tự làm sạch tự nhiên của mũi bé.
Không sử dụng thay thế thuốc điều trị
Nước muối sinh lý chỉ có tác dụng hỗ trợ vệ sinh, không thể thay thế thuốc điều trị bệnh. Nếu bé có dấu hiệu bệnh lý rõ ràng, ba mẹ cần đưa bé đến bác sĩ để được khám và tư vấn chính xác.
Cách bảo quản nước muối sinh lý sau khi mở nắp
Sau khi mở nắp, nước muối sinh lý cần được đậy kín và bảo quản ở nơi khô thoáng, tránh ánh nắng trực tiếp. Tốt nhất nên ghi ngày mở nắp để theo dõi thời hạn sử dụng, không dùng nếu quá 7 ngày.
Những dấu hiệu cần ngưng sử dụng ngay lập tức
Nếu sau khi dùng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh mà bé có dấu hiệu như hắt hơi liên tục, đỏ mũi hoặc khó thở, cần ngưng sử dụng ngay. Đây có thể là dấu hiệu bé bị kích ứng hoặc nhiễm trùng.
Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
Nếu sau vài ngày sử dụng nước muối sinh lý mà triệu chứng của bé không thuyên giảm, hoặc có dấu hiệu sốt, ho kéo dài, ba mẹ cần đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. 
Việc sử dụng nước muối sinh lý cho trẻ sơ sinh tưởng chừng đơn giản nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không đúng cách. Ba mẹ nên trang bị đầy đủ kiến thức để bảo vệ sức khỏe cho bé yêu. Hãy luôn cẩn trọng và tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết để chăm sóc trẻ sơ sinh an toàn hơn.
