Giúp mẹ hiểu hơn về nước ối và thuyên tắc ối

Nước ối xuất hiện khi nào?

– Nguồn gốc từ thai nhi: Trong giai đoạn sớm thai kỳ, da thai nhi có liên quan đến sự tạo thành nước ối và khi chất gây xuất hiện từ tuần thứ 20-28 thai kỳ thì đường tạo ối này mới chấm dứt. Từ tuần thứ 20, nước ối có nguồn gốc từ khí-phế-quản, do huyết tương của thai nhi thẩm thấu qua niêm mạc hô hấp của bé. Nhưng nguồn gốc nước ối quan trọng nhất là do đường tiết niệu, bé bài tiết nước tiểu vào buồng ối từ tuần 16 thai kỳ.

– Nguồn gốc từ màng ối: Màng ối bao phủ bánh nhau dây rốn, cũng tiết ra nước ối.

– Nguồn gốc từ máu mẹ: Có sự trao đổi qua màng ối của các chất giữa máu mẹ và nước ối.

* Sự tái hấp thu nước ối: Được thực hiện chủ yếu qua hệ tiêu hóa thai nhi. Từ tuần thứ 20 thai kỳ, thai nhi bắt đầu nuốt nước ối. Ngoài ra, nước ối còn được tái hấp thu qua da của thai nhi, dây rốn và màng ối.

– Thai từ 34 tuần trở lên hấp thu từ 300-500ml nước ối mỗi ngày. Lượng nước ối này vào ruột góp phần tạo phân su, vào máu góp phần cân bằng dịch trong cơ thể thai nhi và được lọc một phần tạo thành nước tiểu cho bé.

– Nước ối còn có chức năng bảo vệ, che chở cho thai tránh những va chạm, sang chấn, đặc biệt là bảo đảm môi trường vô trùng cho bé trong bọc ối.

– Về mặt cơ học, nưốc ối tạo môi trường cho thai phát triển hài hòa và bình chỉnh về ngôi thai trong ống sinh dục của mẹ trong những tháng cuối thai kỳ. Trong lúc chuyển dạ sinh, nước ối tiếp tục bảo vệ thai nhi khỏi những sang chấn của cơn co tử cung và nhiễm khuẩn. Nước ối giúp thành lập đầu ối nong cổ tử cung của mẹ giúp cho sự xóa mở cổ tử cung được thuận lợi hơn.

– Sau khi vỡ ối, tính nhờn của nước ối bôi trơn đường sinh dục của mẹ giúp thai nhi dễ được sinh ra hơn.

– Bất thường về thể tích bao gồm: Đa ối (thể tích nước ối trên 2.000ml), Thiểu ối (thể tích nước ối dưới 200ml).

– Bất thường về màu sắc là khi nước ối có màu vàng xanh, nước ối dơ hay có màu xanh rêu sệt, lẫn phân xu của bé. Đây là những dấu hiệu cho thấy thai nhi bị suy yếu trầm trọng trong bụng mẹ. Trường hợp nước ối xanh đục như lẫn mủ, có mùi hôi tức là đã bị nhiễm trùng ối, bé có nguy cơ cao bị nhiễm trùng trong tử cung. Khi nước ối có màu đỏ nâu, chứng tỏ thai nhi đã bị chết lưu trong bụng mẹ.

Mẹ nên chú ý khi thấy bụng nhỏ bất thường hoặc lớn bất thường so với tuổi thai. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác tình trạng thể tích nước ối thì cần dựa vào thăm khám lâm sàng của bác sĩ, siêu âm bán định lượng để đo lượng nước ối.

– Thai già tháng hay mẹ thiếu nước là nguyên nhân sinh lý gây ra thiểu ối. Ngoài ra còn một số nguyên nhân bệnh lý như rối loạn biến dưỡng, bệnh lý mạch máu ở mẹ hay em bé không có thận, thiểu sản thận, tắc nghẽn đường tiết niệu do thiểu ối khiến thai suy dinh dưỡng và nhẹ cân.

– Thiểu ối dẫn đến thai nhi bị biến dạng chi, biến dạng cơ mặt. Thiểu ối nếu tiến triển đến vô ối có thể dẫn đến thai chết lưu. Khi người mẹ chuyển dạ, thiểu ối có thể gây chèn ép rốn nặng dẫn đến tử vong thai nhi. Thiểu ối còn làm rối loạn cơn gò đối với người mẹ khiến cuộc chuyển dạ trở nên khó khăn.

– Khi thai phụ được xác định thiểu ối, bác sĩ sẽ tìm nguyên nhân cũng như đánh giá mức độ, diễn tiến, hậu quả để có những bước xử lý. Có trường hợp phải chấp nhận bỏ thai vì thai có bệnh lý trầm trọng và tuổi thai không cho phép giữ. Nếu giữ không đúng cách sẽ ảnh hưởng đến tính mạng cả mẹ lẫn thai nhi.

– Một số giải pháp làm tăng lượng nước ối là: uống nước, truyền nước vào buồng ối. Biện pháp này chỉ áp dụng trong thời gian chờ tuổi thai phát triển và nuôi sống được nếu lấy ra sớm.

– Đa ối thường gặp ở thai non tháng, đa thai, bệnh lý về đường tiêu hóa hoặc hệ thần kinh.

– Đa ối dẫn đến những nguy cơ cho thai nhi như sa dây rốn khi chuyển dạ, tử vong hay bệnh tật sau sinh. Đối với bà mẹ đa ối cấp có thể gây chuyển dạ sinh non, khó thở; đa ối mạn gây băng huyết sau sinh và nhau bong non.

– Đối với thai phụ đa ối, nguy hiểm có thể xảy ra với cả mẹ và con. Người mẹ thường bị băng huyết sau sinh vì tử cung căng giãn quá mức trong quá trình mang thai, cơ tử cung không co lại được. Mẹ bị khối nước ối to chèn ép làm cho khó thở, đi lại khó khăn, phù hai chân.

– Đa ối cũng có nhiều nguy hiểm với thai nhi như như bị đẻ non, sa dây rau khi ối vỡ, ngôi ngang, ngôi ngược, nhẹ cân hơn những em bé khác… Nếu không phát hiện xử trí kịp thời có thể khiến thai chết lưu.