Căng thẳng “tàn phá” cơ thể của chúng ta như thế nào?

Căng thẳng, lo lắng là một phần trong phản ứng của não bộ đối với một biến cố hay một mối nguy hiểm nào đó. Tình trạng này kéo dài sẽ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, dạ dày và khiến tâm lý bất ổn. 

Ảnh hưởng của căng thẳng tới sức khỏe con người

Gây bệnh tim

Một trong những nguyên nhân của tình trạng tăng nhịp tim và lưu lượng máu, giải phóng cholesterol và chất béo triglyceride vào máu có thể là do căng thẳng. Ngoài ra, lo lắng, căng thẳng cũng có khả năng gây béo phì hoặc kích thích hút thuốc nhiều hơn, gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.

Cảm xúc căng thẳng đột ngột có thể là “liều thuốc độc” đối với những người bệnh tim mãn tính và gây ra những vấn đề nghiêm trọng ở tim, bao gồm cơn đau tim cho người khỏe mạnh. 

Hen suyễn

Nhiều nghiên cứu cho thấy, căng thẳng hay stress quá độ có khả năng khiến bệnh hen suyễn trở nên trầm trọng hơn. Thậm chí, có một số bằng chứng cho rằng căng thẳng mãn tính ở ba mẹ làm tăng nguy cơ phát triển hen suyễn ở con. 

Béo phì

Nếu không giải tỏa căng thẳng, tình trạng stress kéo dài khiến cơ thể phải đối diện với nguy cơ béo phì rất cao. Theo các bác sĩ, tình trạng stress khiến cơ thể tiết ra nhiều hormone cortisol hơn bình thường và chúng khiến cơ thể tích trữ lượng mỡ dư thừa ở bụng. Trong khi đó, mỡ thừa ở bụng gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe hơn là mỡ thừa ở những vùng cơ thể khác.

Đái tháo đường

Khi bị căng thẳng, bệnh đái tháo đường sẽ nặng hơn theo hai chiều hướng. Chiều hướng thứ nhất, căng thẳng khiến bạn hình thành các thói quen xấu, chẳng hạn như ăn uống không lành và không kiểm soát. Thứ hai, tình trạng stress có thể trực tiếp làm tăng nồng độ glucose trong máu ở những người bị đái tháo đường tuýp 2.

Đau đầu

Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhất của căng thẳng là gây ra đau đầu. Không chỉ gây ra đau đầu mà còn kích thích chứng đau nửa đầu (migraine).

Các vấn đề tâm lý: trầm cảm và lo âu

Một khảo sát trong các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng người bị stress do công việc có nguy cơ mắc trầm cảm cao hơn 80% trong một vài năm, so với người ít bị stress hơn. Do vậy, càng những người chịu nhiều áp lực trong công việc thì nhu cầu được giải tỏa căng thẳng và tự biết giải tỏa căng thẳng càng rất cần thiết. 

Các vấn đề về đường tiêu hóa

Căng thẳng không gây ra các vết loét ở đường tiêu hóa nhưng lại khiến tình trạng viêm loét trở nên nặng hơn. Hơn nữa, nhiều vấn đề khác liên quan đến đường tiêu hóa cũng do căng thẳng, lo lắng gây ra, chẳng hạn như chứng ợ nóng mạn tính (hay bệnh trào ngược dạ dày thực quản, GERD) và hội chứng ruột kích thích (IBS).

Lão hóa sớm

Đã có nhiều bằng chứng cho thấy stress hay căng thẳng có thể tác động đến việc trông bạn giống bao nhiêu tuổi. Stress khiến tốc độ lão hóa tăng nhanh thêm 9 – 17 năm so với bình thường. 

Các vitamin và chất bổ sung giúp giải tỏa căng thẳng

Giải tỏa căng thẳng là nhu cầu thiết yếu và rất cần thiết trong thời đại hiện nay. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng cách giải tỏa căng thẳng gồm tập thể dục, ngủ đủ giấc, ăn uống lành mạnh và đặc biệt là tăng cường vitamin, chất bổ sung. Dưới đây là những loại vitamin và chất bổ sung giúp bạn chống lại căng thẳng một cách an toàn.

Cây rễ vàng (rhodiola rosea)

Cây rễ vàng từ lâu đã được biết đến như một loại thảo mộc tự nhiên có tác dụng kích thích phản ứng chống và giải tỏa căng thẳng của cơ thể. Loại cây này được tìm thấy nhiều tại các vùng núi cao ở Nga và các nước Châu Á. Cây rễ vàng được chứng minh có khả năng dung nạp vào cơ thể tốt và có tính an toàn rất cao.

Một nghiên cứu về tác động của cây rễ vàng đối với người có triệu chứng mệt mỏi mãn tính (chất lượng giấc ngủ thấp, suy giảm trí nhớ, mất tập trung ngắn hạn…) đã mang lại kết quả khả quan. Cụ thể, những người tham gia cảm thấy giấc ngủ được cải thiện rõ rệt sau 3 tuần liên tiếp bổ sung 400mg chiết xuất cây rễ vàng. Các triệu chứng mệt mỏi mãn tính tiếp tục giảm trong suốt thời gian nghiên cứu.

Melatonin giúp giải tỏa căng thẳng

Người bị căng thẳng dễ mắc các rối loạn giấc ngủ, khó ngủ, ngủ không ngon giấc và hay giật mình giữa đêm. Càng mất ngủ bạn sẽ càng cảm thấy căng thẳng và ngược lại.

Có thể thấy, giấc ngủ và tình trạng căng thẳng có liên quan mật thiết với nhau. Theo cơ chế sinh học, vào buổi tối, mức độ melatonin sẽ tăng để thúc đẩy giấc ngủ và giảm dần vào buổi sáng. Người bị rối loạn giấc ngủ nguyên phát có thể bổ sung chất này để  tăng thời gian ngủ và cải thiện chất lượng giấc ngủ nói chung.

Melatonin là một loại hormone tự nhiên, việc bổ sung nó không gây ảnh hưởng đến quá trình sản xuất của cơ thể. Tùy theo chỉ định của bác sĩ, melatonin thường được dùng với liều lượng 0.3 – 10 mg, bắt đầu với liều thấp và tăng dần theo mục đích trị liệu.

Glycine

Glycine là một axit amin mà cơ thể sử dụng để tạo ra protein. Nhiều nghiên cứu cho thấy bằng cách  làm dịu não bộ và hạ nhiệt độ cơ thể, glycine có thể giúp giải tỏa căng thẳng. Bởi nhiệt độ cơ thể càng thấp, giấc ngủ vào ban đêm càng sâu.

Một vài nghiên cứu tương tự cũng chỉ ra rằng việc uống glycine trước khi ngủ có thể cải thiện khả năng ghi nhớ và giúp cơ thể hồi phục nhanh sau những ngày thiếu ngủ.

Tuy nhiên, loại axit amin này cần được uống có liều lượng và có chỉ định của bác sĩ. Bởi vì, bạn sẽ phải đối mặt với những tổn thương dạ dày nếu uống quá 9g glycine mỗi ngày. 

L-theanine

L-theanine là một axit amin phổ biến được tìm thấy trong lá trà. Chính nhờ loại axit amin này mà nhiều loại trà (đặc biệt là trà xanh) có khả năng tăng cường sự thư giãn mà không gây ra tác dụng an thần. 

Nhiều nghiên cứu đã cho thấy bổ sung 200mg/ngày l-theanine có thể làm giảm các biểu hiện lo lắng, giải tỏa căng thẳng và cải thiện trí nhớ. Nếu muốn bổ sung chất này ở dạng viên nang thì lượng dung nạp nên dao động trong khoảng 200 – 600mg mỗi ngày. 

Giải tỏa căng thẳng với sâm Ấn Độ (ashwagandha)

Sâm Ấn Độ là một loại thảo dược có nguồn gốc từ Ấn Độ, có khả năng thúc đẩy quá trình phục hồi cơ thể trước những căng thẳng về thể chất và tinh thần. Hơn nữa, loại thảo dược này cũng liên quan đến việc giảm cortisol – một loại hormone gây căng thẳng.

Người muốn giải tỏa căng thẳng, người bị stress mãn tính có thể dùng 600mg sâm Ấn Độ trong 60 ngày, nó an toàn và có khả năng dung nạp khá tốt.

Rễ cây hồ tiêu (kava kava)

Rễ hồ tiêu chứa hợp chất kavalactones. Hợp chất này có đặc tính giảm stress, giải tỏa căng thẳng. Theo đó, kavalactones có tác dụng ức chế sự phân hủy của axit gamma-aminobutyric (GABA), một chất dẫn truyền làm giảm hoạt động của hệ thần kinh, tạo ra hiệu ứng làm dịu. Điều này giúp giảm cảm giác lo lắng và căng thẳng. Tuy nhiên, hợp chất này có thể gây tổn thương gan nếu sử dụng quá liều. 

Căng thẳng, lo lắng có thể gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe thể chất và tinh thần của con người. Việc kết hợp sử dụng các loại vitamin và chất bổ sung kể trên với các vận động thể chất, lối sống khoa học giúp chúng ta luôn khỏe mạnh và chủ động giải tỏa căng thẳng cho bản thân. Tuy nhiên, việc kết hợp này cần hỏi ý kiến của các bác sĩ hoặc chuyên gia để có phương pháp và lộ trình an toàn nhất. Chúc bạn luôn khỏe mạnh.